صفحه ۱۴۷

البته این حدیث از نظر سند قابل خدشه است؛ زیرا اولا: این روایت برای ما مرسل است و صرف اعتماد صاحب تحف العقول به افراد ناقل آن، با این که نامبرده از بزرگان علمای شیعه و معاصر صدوق (ره) می‎باشد، کافی نیست؛ زیرا در شرایط حجیت خبر بین اهل فن اختلاف زیادی وجود دارد.

ثانیا: متن حدیث مضطرب است و دارای تکرار و جملاتی است که موجب شک در صدور آن از امام معصوم (ع) می‎گردد. جهت اطلاع بیشتر به کتاب دراسات فی المکاسب المحرمة، ج 1، ص 88 به بعد مراجعه شود.

4 - قاعده دفع ضرر محتمل؛ تدوین و نشر کتب ضلال، حداقل به نحو احتمال عقلایی موجب ضلالت و کفر و وقوع افراد یا بعضی از آنان در فساد و گناه خواهد بود. ولی با توجه به این که احتمال فوق در آلات مشترک نیز وجود دارد، التزام به وجوب دفع آن بعید است؛ ولی ممکن است گفته شود استفاده از کتب ضلال نوعا ضلالت قهری را به دنبال دارد. اما استفاده از آلات مشترک نوعا و قهرا در حرام نیست، از این رو بین تدوین و نشر کتب مزبور و ساخت آلات مشترک تفاوت وجود دارد.

5 - روایت عبدالملک بن اعین است که در آن به امام صادق (ع) گفت: "انی ابتلیت بهذا العلم (النجوم) فأرید الحاجة، فاذا نظرت الی الطالع و رأیت طالع الشر، جلست و لم اذهب فیها؛ و اذا رأیت طالع الخیر ذهبت فی الحاجة . فقال لی: تقضی ؟ قلت: نعم، قال: أحرق کتبک".وسائل الشیعة، کتاب الحج، ابواب آداب السفر، باب 14، حدیث 1.

ناوبری کتاب