صفحه ۱۳۵

برخی از چیزها حکمشان استحباب یا کراهت یا اباحه است و هیچ کدام از این سه حکم یقینا حد و تعزیر ندارد، بلکه مقصود این است که خداوند برای هر چیزی حد و مرزی قرار داده است که تجاوز از آن جایز نیست. مثلا برای مباشرت با زن و استمتاع از او حد و مرزی قرار داده، برای استفاده از اموال حد و مرزی قرار داده، برای استفاده از مأکولات و آشامیدنی ها حد و مرزی قرار داده و برای شنیدنی ها و دیدنی ها حد و مرزی قرار داده است و... . مطابق این معنا جمله "ان الله جعل لکل شئ حدا" به طور عام صدق می‎کند، زیرا هر چیزی در اسلام حد و مرزی خواهد داشت.

شاهد این معنا روایت عمروبن قیس از امام صادق (ع) است که به او فرمود: "یا عمرو بن قیس أشعرت أن الله عزوجل أرسل رسولا و أنزل علیه کتابا و أنزل فی الکتاب کلما یحتاج الیه و جعل له دلیلا یدل علیه و جعل لکل شئ حدا و لمن جاوز الحد حدا؟ قال: قلت: أرسل رسولا و أنزل کتابا و أنزل فی الکتاب کلما یحتاج الیه و جعل علیه دلیلا و جعل لکل شئ حدا و لمن جاوز الحد حدا؟ قال نعم. قلت: و کیف لمن جاوز الحد حدا؟ قال: ان الله جعل فی الاموال أن لا تؤخذ الا من حلها فمن أخذها من غیر حلها قطعت یده حدا لمجاوزة الحد؛ و أن الله عزوجل حد أن لا ینکح النکاح الا من حله و من فعل غیر ذلک ان کان عزبا حد و ان کان محصنا رجم لمجاوزة الحد".روضة المتقین، ج 10، ص 5.

اما شبهه ای که هست این که آیا هر گناهی هر چند جزئی و صغیره و در غیر ملاعام باشد مستوجب تعزیر است ؟ ظاهر عبارت مبسوط،

ناوبری کتاب