آیت‌الله منتظری

جواب: شکنجه به معنای مصطلح در اسلام مطلقا ممنوع است. آنچه معادل تقریبی آن می‎باشد عنوان تعزیر است. تعزیر در لغت به معنای منع، تأدیب و ملامت کردن است؛ و در اصطلاح فقهی تقریبا به همین معنا به کار می‎رود، منتها با محدودیت هایی همراه است که در جای خود بیان کرده ام.

تعزیر در اسلام برای جرم ثابت و قطعی است، یعنی جرمی که در محکمه صالح ثابت شده باشد؛ نه برای اثبات جرم یا گرفتن اعتراف و اقرار. اعترافی که با تعزیر گرفته می‎شود هیچ ارزش حقوقی و شرعی ندارد و محکمه نمی تواند به استناد آن، متهم را محکوم کند.

مسأله ای که باقی می‎ماند موردی است که امر اهمی نظیر دفع خطر از جان و عرض مردم و یا نظام صالح اجتماعی توقف کامل بر اظهار مطلبی از کسی داشته باشد و او از اظهار آن استنکاف ورزد؛ در این صورت با تحقق شرایط زیر می‎توان وی را تعزیر کرد:

1 - قاضی جامع الشرایط به این تشخیص دست یابد.

2 - تعزیر کمتر از اقل حد باشد.

3 - گرفتن اطلاعات از راه های مشروع دیگری غیر از تعزیر ممکن نباشد؛ زیرا تعزیر نوعی تصرف در امر دیگری است و ولایت بر آن مخالف اصل اولی می‎باشد، و قدر متیقن آن که بتوان بر خلاف اصل اولی عمل کرد جایی است که مصلحت مهمتری - مانند حفظ نفوس محترمه یا حقوق مهمه - در بین بوده و راه استیفای آن منحصر به تعزیر می‎باشد.