صفحه ۹۹

به متخصصان آن رشته مراجعه کنند و نگذارند که دانشمندان منزوی باشند؛ که هر جامعه ای که دانشمندان خود را عزیز نداشته و آنها را احترام نکند و از علمشان بهره نبرد، هرگز به سعادت و کمال نخواهد رسید.

در روایتی حضرت رضا(ع) فرمود: "دانشمندی که بین افراد جاهل و نزدیکان خود تحقیر می‎شود، حق دارد که مورد ترحم قرار گیرد و دیگران او را عزیز و بزرگ شمارند." روضة المتقین، ج 13، ص 97.

در رابطه با ارزش دانش و دانشمند و وظایفی که برای جامعه مقرر شده، به کتابهای روایی و از جمله بحارالانوار مراجعه شود.ر.ک : بحارالانوار، کتاب العلم، ج 1، ص 164 به بعد؛ ج 2، ص 14 به بعد؛ ج 75، ص 76، حدیث 46.

نتیجه اینکه دانشمندان در هر جامعه در هر رشته از علوم که می‎خواهند حق تحقیق و تتبع دارند، و ایجاد زمینه آن بر عهده جامعه و حکومت است؛ و پس از رسیدن به هر نظریه ای می‎توانند بدون هراس آن را اعلام نمایند، و اگر یافته آنها به گمان عده ای خطا باشد تنها می‎توان با دلیل و برهان به نقادی آن پرداخت.

از سوی دیگر حق بزرگی از سوی جامعه بر عهده دانشمندان است که واقعیات را بیان دارند؛ و در این راه مسامحه و مجامله جایز نیست. و این وظیفه نسبت به امور دینی و فکری خطیر و مهم تر خواهد بود.

از پیامبراکرم (ص) نقل شده است: "هنگامی که بدعت ها در امت من

ناوبری کتاب