آیت‌الله منتظری

تحقیق و کشف جرم. آنچه از روایات و فتاوای فقها استفاده می‎شود قدر متیقن از این نوع زندان، اتهام مربوط به قتل، آن هم در زمان بسیار محدود می‎باشد.

در روایتی معتبر از امام صادق (ع) نقل شده است: "شیوه پیامبر(ص) چنین بود که در مورد اتهام قتل، متهم را شش روز زندانی می‎نمود، و اگر در ضمن این مدت اولیای مقتول دلیلی بر اثبات اتهام اقامه نمی کردند او را آزاد می‎نمود." وسائل الشیعة، کتاب القصاص، باب 12 از ابواب دعوی القتل و ما یثبت به، حدیث 1.

اما زندانی نمودن افراد به عنوان زندانی سیاسی که با شیوه های غیرمسلحانه فعالیت هایی دارند، در زمان پیامبراکرم (ص) یا حضرت امیر(ع) سابقه ای نداشته است؛ و با آنکه از ناحیه منافقین و مشرکین و یا خوارج غیر از انتقاد، کارشکنی های زیادی علیه پیامبر(ص) و حضرت امیر(ع) صورت می‎گرفت، ولی تا زمانی که اقدام مسلحانه ای از طرف آنان انجام نمی شد برخوردی با آنان به عمل نمی آمد.

و اساسا حق مسلم و اصل اولی تسلط انسان بر خویشتن، و نیز اصالة البرائة اقتضا می‎کند که نتوانیم آزادی کسی را بدون مجوز و دلیل قطعی شرعی محدود و سلب نماییم.

در تمام موارد سه گانه زندان که ذکر شد - بجز حق آزادی - سایر حقوق اجتماعی زندانی باید حفظ و تأمین شود؛ و از جمله جایز نیست