صفحه ۷۱

این است که همه شما در مورد حق، نزد من مساوی باشید... ." همان، نامه 50.

یعنی حق را در بین شما به طور مساوی و بدون تبعیض و تفاوت پیاده و به آن عمل نمایم؛ یا در دادن و تأمین حقوق شما همگی به طور مساوی نزد من خواهید بود.

حق مصونیت منتقدین از تعرض

کلیه افراد یک جامعه حق مصونیت از تعرض را دارند؛ به ویژه فردی که اظهارنظر و انتقاد می‎کند بیشتر در معرض سوءظن حاکمیت قرار می‎گیرد؛ و باید جان، مال، آبرو و سایر شئون او از مصونیت برخوردار باشد.

حضرت امیر(ع) فرمودند: "من کسی را با اتهام و ظن و گمان بازداشت و مؤاخذه نمی کنم." "انی لاآخذ علی التهمة و لااعاقب علی الظن"؛ الغارات، ج 1، ص 371؛ بحارالانوار، باب سائر ماجری بینه و بین الخوارج، ج 33، ص 417. آن حضرت حقوق مالی خوارج را تا زمانی که خون بی گناهان را نریختند قطع نکردند، و هنگامی که بعضی از لشگریان معاویه در جنگ صفین توسط یاران حضرت مورد سب قرار گرفتند، آن حضرت با ناراحتی فرمودند: "من دشنام دادن و سب شما آنان را خوش ندارم، ولی اگر شما به جای این کار اعمال زشت و حالات آنان را بیان می‎کردید به حق نزدیکتر و عذر شما پذیرفته تر بود؛ و به جای دشنام و سب می‎گفتید: خدایا خون ما و آنان را حفظ کن و بین ما و

ناوبری کتاب