صفحه ۶۱

فرمودند: "حق علی الامام أن یحکم بما انزل الله و أن یؤدی الامانة، فاذا فعل ذلک فحق علی الناس أن یسمعوا له و أن یطیعوا و أن یجیبوا اذا دعوا" المیزان، ذیل آیات 58 - 44 سوره نساء، ج 4، ص 385. "بر امام لازم است آن چنان در میان مردم حکومت کند که خداوند دستور آن را نازل کرده است، و امانتی که خداوند به او سپرده است را ادا کند. هرگاه چنین کند بر مردم است که فرمان او را بشنوند و اطاعتش را بپذیرند و دعوتش را اجابت کنند."

این کلام حضرت صریح است در اینکه اولا حقوق مردم و حاکمیت به شکل متقابل خواهد بود و اگر حاکمیت حقوق مردم را تأمین ننمود حقی بر مردم نخواهد داشت، ثانیا حکومت امانتی است در اختیار حاکمیت نه ابزاری برای اعمال قدرت و حکومت کردن.

قدرت و سوء استفاده از حق

در حاکمیت های غیرمعصومین بر فرض به دست آوردن حق حاکمیت از طریق مشروع، همیشه امکان سوءاستفاده از چنین حقی وجود دارد؛ برای جلوگیری از چنین سوءاستفاده ای دو راه متصور است: یکی از درون و دیگری از برون.

راه درونی عبارت است از شرایط و صفاتی که برای دارندگان اهرمهای قدرت مقرر و معین می‎شود؛ مانند: داشتن تقوا، تعهد، عدالت و نظایر اینها.

ناوبری کتاب