صفحه ۲۳

که اگر به او داده نشود نوعی ضرر بر او وارد خواهد شد؛ اما "احسان" به نفع و مصلحتی گفته می‎شود که کسی صاحب و مستحق آن نیست و در صورت ترک احسان ضرری عاید آن شخص نمی شود، بلکه تنها نفعی از او فوت خواهد شد.

در اسلام علاوه بر مراعات عدالت در جامعه - یعنی دادن هر حقی به ذی حق - به احسان نیز سفارش شده است. در قرآن کریم آمده است:

(ان الله یأمر بالعدل و الاحسان) نحل (16): 90.
"خداوند به عدالت و احسان امر می‎کند."

"احسان" رساندن خوبی و نفع به دیگری است بدون انتظار انجام کاری از طرف او، و یا به مقدار بیشتر از نفعی که از غیر به انسان می‎رسد، و یا مقابله به خوبی با بدی که از غیر به انسان می‎رسد؛ بنابراین احسان مرتبه ای بالاتر از عدالت است. در جامعه ای که زمینه عدالت و تأمین حقوق تمام افراد فراهم شده است، چنانچه افرادی بخواهند ایثار و از خودگذشتگی نشان دهند و از حق خود به نفع دیگران گذشت نمایند، چنین جامعه ای جامعه برتر خواهد بود.

همان گونه که قبلا بیان شد تفصیل مسائل فوق در این مختصر نمی گنجد؛ یادآوری می‎شود هرکجا در این نوشته حق طبیعی یا فطری

ناوبری کتاب