صفحه ۱۲۷

بستگی به اختیاراتی دارد که مردم به دولت منتخب خود داده اند؛ مگر اینکه میان آن دو کشور قرارداد استرداد پناهندگان منعقد شده باشد، که در این صورت در هر حال باید تحویل داده شود.

و اصولا خارج شدن از محدوده هر حکومتی - هر چند حکومت حق باشد - حق هر انسانی است و منع او جایز نیست.

در تاریخ آمده است: حضرت علی (ع) پس از بازگشت از بصره به کوفه جریر بن عبدالله را که حاکم همدان بود عزل نمود، وی از حضرت خواست که او را به سوی معاویه بفرستد و چنین بهانه آورد که اقوام من در کنار معاویه هستند و من آنها را چه بسا با شما هماهنگ کنم، مالک اشتر ضمن این که چنین کاری را مناسب ندانست به حضرت گفت: فکر این شخص همانند اقوامش می‎باشد، حضرت فرمودند بگذارید برود...تاریخ یعقوبی، خلافة امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب، ج 2، ص 184. و نیز بعد از پایان جنگ جمل، والی بصره طی نامه ای به حضرت امیر(ع) نوشت: عده ای از سران و افراد معروف آن شهر درصدد رفتن به شام و تماس با معاویه هستند، آیا اجازه بدهم آنها بروند یا نه ؟ حضرت در جواب نوشتند: "متأسف نباش که با رفتن آنها عدد یاران تو کم می‎شود." "لا تأسف علی ما یفوتک من عددهم"؛ بحار، ج 33، ص 521، باب امیرالمؤمنین. یعنی بگذار هر کجا می‎خواهند بروند.

ناوبری کتاب