احتیاطا پس از اتمام طواف همه طواف را نیز اعاده نماید. و بنابر احتیاط در حال طواف دست خود را روی شاذروان و یا به دیوار بالای شاذروان نیز نگذارد؛ زیرا در نتیجه دست او داخل فضای کعبه شده است.
ششم از واجبات طواف: - بنابر مشهور - اینکه طواف بین کعبه و مقام ابراهیم (ع) واقع شود.
(مسأله 410) بنابر مشهور اگر پشت مقام ابراهیم (ع) طواف کنند که مقام نیز در محدوده طواف واقع شود طواف باطل است. و گفته شده که فاصله بین "کعبه" و "مقام" بیست و شش ذراع و نصف "یک ذراع" تقریبا حدود نیم متر است. است و این فاصله باید در همه اطراف رعایت شود؛ و چون بنابر احتیاط در ناحیه حجر اسماعیل (ع) نیز این فاصله از خود کعبه حساب میشود و مسافت حجر بیست ذراع است، در نتیجه برای طواف در ناحیه حجر شش ذراع و نیم مسافت باقی میماند. و برای این حکم به حدیث "محمد بن مسلم" استدلال شده است.
و لکن بر حسب حدیث معتبر "حلبی" طواف در پشت مقام ابراهیم (ع) نیز مانعی ندارد؛ ولی مکروه است مگر در صورت ناچاری. و هر چند عمل به مضمون این حدیث که موافق با اطلاقات ادله طواف است اقوی است، ولی بنابر احتیاط مستحب به موارد ضرورت و ناچاری اکتفا شود. البته باید کوشش کند در حال طواف از جمعیت طواف کننده متصل به کعبه زیاد فاصله نگیرد و متصل به جمعیت طواف کند. و حدیث "محمد بن مسلم" علاوه بر ضعف سند، بسا ناظر است به اینکه اگر کسی بخواهد پشت مقام ابراهیم (ع) با فاصله زیاد از کعبه و از جمعیت به تنهایی طواف کند، در عرف طواف کعبه صادق نیست؛ بلکه طواف در مسجد است.
ضمنا یادآور میشود که فتوای منسوب به مشهور، بین قدمای
.jpg)
