صفحه ۶۰

و ارتباط تلفنی بسیار کم و ایاب و ذهاب به سختی انجام می‎شد زمانی که مطلع شدم و به زاهدان رسیدم مراسم سوم آن مرحومه انجام شده بود و نتوانستم به وصیت او عمل کنم. اکنون پس از گذشت سی سال، خود را موظف می‎دانم که آن دین را انجام دهم و به همین جهت از محضر جناب عالی تقاضا دارم تا در صورت امکان به بنده اجازه نبش قبر دهید تا اگر چیزی از جسد آن مرحومه باقی مانده آن را به رفسنجان منتقل کنم و در آن جا به خاک بسپارم.

(جواب:) در فرض سؤال نبش قبر جایز نیست و شما تکلیفی ندارید.

(سؤال) شخصی در اثر سکته قلبی و حکم پزشک معالج مبنی بر فوت او، غسل داده شده و کفن می‎شود. اکنون پس از دفن، برخی نزدیکان مدعی هستند که قبل از دفن در زمان وداع با بوسیدن شخص مزبور احساس کرده اند که بدن وی دارای حرارت است آن هم حرارتی که در انسان زنده احساس می‎شود. با وجود احتمال عقلایی بر زنده بودن فرد مزبور، آیا نبش قبر واجب است ؟

(جواب:) با احتمال عقلایی زنده بودن، نبش قبر واجب است.

(سؤال) در صورتی که چند میت در یک قبر در حالی دفن شوند که استخوان های آنها مخلوط شده و در میان آنها برخی هستند که غسل داده نشده و یا بر آن نماز خوانده نشده است در این صورت آیا نبش قبر واجب است ؟

(جواب:) در صورتی که بر میت نماز نخوانده، یا نمازی که خوانده اند باطل باشد باید نماز را بر قبر او بخوانند؛ ولی اگر بدون غسل یا با غسل باطل دفن کرده باشند، در صورتی که بدن میت متلاشی نشده باشد، باید نبش قبر شود و او را غسل دهند.

(سؤال) این جانب وکیل مرحوم... می‎باشم پس از سال ها که از دفن ایشان می‎گذرد فعلا قبر این مرحوم وسط خیابان قرار گرفته و محل تردد ماشین ها و افراد گردیده و باعث هتک حرمت ایشان و ناراحتی فرزندان آن مرحوم شده است. آیا می‎شود مقبره ایشان را طوری که باعث نبش قبر نگردد، مثلا بتون ریزی کرد و به جای دیگر منقل کرد؟

(جواب:) با فرض مذکور، اشکالی ندارد.

ناوبری کتاب