آیت‌الله منتظری

(سؤال) پدرم در زمان حیاتش چندین بار فرمودند: "بعد از فوت من بیشتر از پانصد هزار تومان خرج نکنید"، اما بعد از فوت ایشان حدودا هفت میلیون تومان خرج کردند. وقتی از برادران خود سؤال کردم گفتند که پانصد هزار تومان خرج یک وعده غذا هم نمی شود. در ضمن پدرم به یکی از برادرانم بیش از دویست میلیون تومان و به دیگری صد میلیون و به من فقط یک میلیون بخشیده است. سؤال این است: آیا من باید به خاطر خرج هایی که شده سهم خود را بپردازم ؟

(جواب:) آنچه بیش از مقداری که میت وصیت کرده است، خرج مراسم او شود بر عهده کسی است که آن را خرج کرده است یا به دستور او خرج شده است و مقداری را نیز که وصیت کرده است اگر در حد ثلث اموال او باشد ابتدا از اموال او برداشته و سپس ارث تقسیم گردد و اگر بیش از ثلث باشد نیز با قبول ورثه، نافذ و لازم است. بنابراین در فرض مذکور اگر محرز نشود که به بیش از 500 هزار تومان وصیت کرده است شما در مورد بیش از آن تکلیفی ندارید.

(سؤال) وصیت میت که در یک سوم اموال او نافذ است، آیا فقط مربوط به اموال موجود زمان مرگ است ؟ یا شامل اموالی هم می‎شود که بعد از مرگ به ملکیت میت می‎گردد (مثل طلب ها، کرایه منزل، ثمره درخت و... که بعد از مرگ به ملکیت میت برمی گردد).

(جواب:) وصیت به نحو مزبور، ثلث مشاع همه اموال مانده از میت را شامل می‎گردد؛ بنابراین، مطالبات میت نیز پس از وصول، جزء ماترک است و همچنین میوه ها و زراعت او که هنوز وقت برداشت آن نرسیده است در صورتی که تا وقت برداشت و طبق وصیت، تقسیم نشده باشد محصول آن مانند دیگر نمائات آن از جمله ترکه است.

(سؤال) میت ده سال نماز و روزه وصیت کرده است، اما تمامی ورثه مایلند که پانزده سال نماز و روزه برای او داده شود؛ آیا پانزده سال نماز داده شود بهتر است و یا مقدار اضافی در امور خیریه مصرف گردد؟

(جواب:) اگر می‎دانید بیش از مقدار وصیت نماز و روزه قضا به ذمه میت نیست، مبلغ بیش از مقدار وصیت را با توافق ورثه بهتر است به مصرف خیرات برسانید.