صفحه ۴۵۰

(سؤال) شخصی وصیت کرده که: "بعد از فوت، ثلث مالم را خرج تعزیه داری و ادای دیون و خیرات کنند"؛ ولی موقع وصیت، نه خودش و نه شخصی که متصدی انجام وصیت بوده نمی دانستند که ثلث مال او چقدر است. فعلا که او فوت کرده معلوم شده ثلث مال او خیلی بیشتر از ادای دیون و تعزیه داری است؛ آیا ورثه می‎توانند اموال را تقسیم کنند بعدا هر کسی خواست برای خیرات چیزی بدهد؟

(جواب:) عمل به وصیت مقدم بر هر کار است، به خصوص که ادای دیون هم وصیت شده و باید طبق وصیت به همان طور که نوشته شده عمل کنند.

(سؤال) پدرم وصیت می‎کند: "همه اختیارات ماترک در دست همسرش (مادر این جانب) باشد هر طوری که خواست بین وراث تقسیم کند، یا حتی اگر بخواهد به یک نفر بدهد و یا خودش همه را تصرف کند". با توجه به چنین وصیت نامه ای اگر همه وراث وصیت نامه را امضا و قبول کنند و فقط یکی از وراث صغیر باشد؛ آیا بعد از فوت پدر، مادرم می‎تواند فقط سهم صغیر را به صغیر بدهد و بقیه ماترک را خودش تملک کند؟

(جواب:) در مفروض سؤال که وصیت را وارثین امضا کرده اند همسر او نسبت به همه مال - غیر از مال صغیر - اختیار دار است و نسبت به سهم صغیر - وصیت - تا مقدار ثلث نافذ است و در صورت نزاع مرجع رسیدگی قاضی شرع است.

(سؤال) اگر یکی از ورثه یا غیر ورثه، مبلغی برای مخارجات میت بدهد که بعدا در قبال آن از یک سوم مال میت دریافت کند و میت چیزی جز ملک و یا زمین ندارد. در موقع فروش ملک و یا زمین، ترقی قیمت در زمین پیدا شده، آیا وی حق دارد که به مقدار زمین و متراژ آن از ورثه پول بگیرد؟ و یا همان مبلغ داده شده را از فروش آن ملک بگیرد؟

(جواب:) اگر مبلغ مذکور را به عنوان قرض داده است، نمی تواند بیش از آن را مطالبه کند و اگر شرط کرده است که طلب خود را از ثلث اموال میت بردارد باید طلب خود را از ملک مورد نظر به قیمت فعلی مطالبه کند، ولی اگر مبلغ مذکور را به درخواست وصی و یا همه ورثه صرف امور میت کرده است به شرط آن که ثلث را تملک کند می‎تواند ثلث را بدون ملاحظه قیمت، تملک کند.

(سؤال) شخصی در حال سفر به کربلا وصیت کرده که تمامی مایملک من از

ناوبری کتاب