آیت‌الله منتظری

رضایت دهند عمل به وصیت اشکال ندارد و همه اموال متعلق به حوزه علمیه است.

(سؤال) شخصی قبل از وفاتش دو وصیت نامه نوشته است که اولین وصیت نامه بدون تاریخ است و طبق شواهد و قرائن پیداست که آن را اول نوشته و دارای امضاست و یک وصیت نامه هم بدون امضا و دارای تاریخ بوده که از شواهد و قرائن پیداست که چند روز قبل از وفاتش نوشته است؛ اما یکی از ورثه که وصیت نامه به نفعش بوده آن را به جای مرحوم امضا کرده و می‎گوید: مرحوم خودش به من گفت که آن را امضا کنم. کدام یک از این دو وصیت نافذ است ؟

(جواب:) اگر دو شاهد عادل شهادت دهند یا اطمینان حاصل شود که نوشته دوم مانند نوشته اول از سوی متوفی و به عنوان وصیت نوشته شده است هرچند خود او آن را مهر یا امضا نکرده باشد در این صورت اگر بین وصیت دوم با وصیت اول تنافی وجود داشته باشد وصیت دوم در بخشی که با وصیت اول ناسازگار است بر وصیت اول مقدم است و در آنچه با هم تنافی ندارند هر دوی آنها معتبرند.

(سؤال) پدری از دنیا رفته و دو اولاد صغیر از او باقی مانده است. شخص متوفی زمین کشاورزی و دو فرزندش را به برادرش سپرده و سفارش می‎کند تا سن بلوغ از فرزندان صغیرش مراقبت و محافظت کند. برادر متوفی به وصیت عمل کرده، اما وقتی فرزندان به سن بلوغ رسیدند اظهار می‎دارد که برادرش زمین را به وی هبه کرده است؛ آیا این وصیت صحیح بوده ؟ و سخن برادر متوفی مبنی بر هبه مسموع است ؟

(جواب:) اگر از طریق شرعی ثابت نشود که ایشان زمین را برای برادرش وصیت کرده است طبق احکام ارث به ورثه او می‎رسد و اگر وصیت نیز ثابت شود تنها در حد ثلث اموال او صحیح است و نسبت به بیش از آن نافذ نیست، مگر فرزندان پس از بلوغ آن را امضا کنند و نیز اگر ثابت شود که وصیت به حبس زمین کرده است، یعنی وصیت کرده که تا زمان بلوغ فرزندان به فروش نرسد، باید به وصیت عمل شود. البته در فرض مذکور، عمو می‎تواند مخارجی را که بدون قصد مجانیت صرف آنان کرده است از آنان مطالبه کند یا از منافع زمین مذکور بردارد.

(سؤال) شخصی فوت کرده و در وصیت نامه خود یک نفر را ناظر و دیگری را