(سؤال) شخصی قطعه زمین مواتی را که کنار قبرستان بوده تصرف و آن را فرش و موزاییک کرده و به عنوان قبرستان اختصاصی، فرزند خود را نیز در آن جا دفن کرده است. اخیرا فرزند شهیدی را با تعدادی از شهدای جنگ تحمیلی با اجازه شهرداری در آن محل دفن کرده اند، ولی شخصی که آن زمین را فرش و موزاییک کرده میگوید: من راضی نیستم و زمین من غصب شده است مستدعی است فتوای حضرت عالی بیان شود.
(جواب:) اگر زمین مزبور موات بوده و به وسیله دیوار کشی و موزاییک کردن به قصد تملک احیا شده ملک محیی بوده و تصرف در آن بدون اجازه او غصب است و دفن اموات بدون اجازه مالک جایز نیست و اگر زمین مزبور، حریم و محدوده قبرستان بوده هرچند در آن میت دفن نمی شده تصاحب آن فرد درست نبوده و در این صورت دفن اموات و شهدا در آن اشکال ندارد.
(سؤال) امام جماعتی در مسجدی به مدت چند سال اقامه نماز جماعت میکرده و سپس از این مسجد به مسجد دیگر منتقل شده، منتهی خانه مسجد قبلی را به عنوان دفتر کار خویش انتخاب کرده است. لازم به توضیح است که مسجد قبلی نیاز مبرم و ضروری به آن خانه دارد. ولی شخص نامبرده به هیچ وجه حاضر به تخلیه آن منزل نشده است. آیا شخص نامبرده ضامن اجاره است یا بر ذمه وی چیزی نیست ؟
(جواب:) اگر خانه مذکور برای امام مسجد مزبور ساخته شده است امام مسجد، پس از انتقال به مسجد دیگر باید خانه را تخلیه کند و تصرف در آن جایز نیست.
(سؤال) با فرض پذیرش مالکیت معنوی از قبیل: حق تکثیر، تصنیف و...؛ آیا در صورت عدم رعایت این گونه حقوق، افراد بعدی نیز غاصب به شمار میروند؟ مثلا اگر کتابی افست شده باشد برای کسی که در این کار دخالت نداشته انتفاع از نسخه مذکور چه حکمی دارد؟
(جواب:) اگر چه صدق عنوان غصب بر انتفاع مذکور قابل تأمل است، ولی چون اگر انتفاع مذکور صورت نگیرد معمولا برای متخلف انگیزه ای برای تضییع حقوق باقی نمی ماند، به این لحاظ انتفاع دیگران به نحوی معاونت در گناه متخلف است، پس بدون اجازه مالک معنوی احوط ترک انتفاع است.
.jpg)
