صفحه ۴۲۳

مسائل احیای زمین های موات

(سؤال) آیا زمین موات تحت قباله و سند در می‎آید؟

(جواب:) زمین موات - بدون احیا - قابل تملک نیست هرچند با تحجیر و کارهای مقدماتی مانند دیوار کشی حق تقدم دارد. ولی به مجرد ثبت رساندن و سند نویسی زمین، مالکیت و حق تقدم محقق نمی شود. در این زمینه می‎توانید به مسأله 2859 توضیح المسائل مراجعه فرمایید.

(سؤال) شخصی سال های پیش مقداری زمین داشته که در آن کشت و زرع می‎کرده و الان حدود پنجاه سال است که آن را رها کرده و خود به سرزمین دیگر کوچ کرده است در حالی که هیچ وارث سببی و نسبی از خود به جا نگذاشته و هیچ سفارشی هم نسبت به زمین ها نکرده است. از این رو شخص دیگری اقدام به احیای زمین کرده و آن را با خرج خود آباد و مقداری هم از زمین های اطراف به آن افزوده است. فعلا اهالی آبادی ادعا می‎کنند که این زمین نه از شخص اول و نه از شخص دوم است، بلکه متعلق به آبادی است و باید بین اهالی تقسیم شود. در این زمینه حکم مسأله چگونه است ؟

(جواب:) در مفروض سؤال، اگر صاحب اصلی زمین از آن اعراض کرده است کسی که آن را احیا کرده مالک آن شده است و اهالی قریه حق تعرض نسبت به آن را ندارند. زمین های دیگر را که آن شخص احیا کرده اگر موات بوده و از حریم و لوازم آبادی نبوده نیز مالک شده است و ید فعلی او و ورثه اش اماره ملکیت بوده و مزاحمت آنان جایز نیست.

(سؤال) اگر کسی زمینی را احیا کند؛ آیا مالک زمین می‎شود؟ یا نوعی اختصاص و اولویت ایجاد می‎شود؟ و اگر احیا کننده زمین موات، سال ها از کشت و

ناوبری کتاب