باید معامله عادلانه، یعنی براساس موازین شرع و مورد رضایت طرفین باشد و اجحاف و بی انصافی در آن روا نیست.
(سؤال) اگر کارفرما هزینه آموزش کارگر را بپردازد بازده بیشتری که در پی میآید آیا از آن کارفرماست ؟ یعنی کارفرما، چون هزینه آموزش کارگر را پرداخت کرده، آیا مالک دانش و مهارت کارگر میشود؟ و اگر کارگر کارش را که نزد کارفرما آموزش دیده به کارگر دیگری انتقال بدهد، آیا کارفرما نوعی حق (مثل حق سرقفلی) پیدا میکند که باید از نفر اول یا نفر دوم دریافت کند؟
(جواب:) کسی مالک مهارت و دانش دیگری نمی شود، هرچند اگر هزینه آموزش او را به درخواست وی و بدون قصد مجانیت بپردازد، میتواند آن را از او مطالبه کند؛ همان طور که اگر شخص آموزش دیده در عقد لازمی مانند عقد اجاره متعهد شود که پس از آموزش، مدت مشخص با حقوق معینی برای کارفرما مثلا کار کند باید به تعهد خود عمل کرده و نمی تواند بدون رضایت او برای دیگری کار کند.
(سؤال) قراردادها باید بر چه اساسی تدوین گردند؟ آیا ممکن است در قراردادی فقط منفعت کارگر یا کارفرما در نظر گرفته شده ویک طرفه باشد؟
(جواب:) قراردادهایی که با رعایت شرایط شرعی از جمله رضایت و عدم اکراه طرفین تنظیم میگردد غیر عادلانه نیست و اگر زمینه به گونه ای باشد که یک طرف قرارداد از روی اضطرار هرچند بدون اکراه به آن تن دهد منصفانه هم نیست.
(سؤال) اگر برای شخصی مسلم است که شخص و یا مؤسسه و یا شرکت دولتی و یا غیر دولتی حق وی را به تمامه ادا نمی کند؛ آیا میتواند به نحوی حق خود را به صورتی که متوجه نشوند استنقاذ کند؟ یا این که در کارها کوتاهی کند و به مقدار پولی که میدهند کار انجام دهد؟
(جواب:) اگر شرعا طلبکار باشد اشکال ندارد، ولی تشخیص آن مشکل است.
(سؤال) بنده در یک محیط نظامی مشغول به کارم. یکی از مسؤولین ما کارهای شخصی و امور مربوط به خانواده خود را به صورت دستورات اداری و با لحن آمرانه به ما امر میکند؛ انجام این قبیل کارها از لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟ در
.jpg)
