با توجه به این که مالک کتاب فقط مالک کاغذ و ماده آن است نه مالک محتوای کتاب.
(جواب:) در صورت عدم رضایت صاحب کتاب، جایز نیست، ولی اگر شاهد حال بر رضایت او به این گونه تصرفات داشته باشید مانعی ندارد.
(سؤال) با توجه به قیمت سرسام آور برخی از کتاب ها و نرم افزارها و قانون حق چاپ و تکثیر، آیا استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری و کتاب ها مجاز است ؟ و در این حکم بین مسلمانان و غیر مسلمانان آیا تفاوتی است ؟
(جواب:) ملکیت و حق از امور اعتباری عقلاست و نرم افزارهای کامپیوتری و حق التألیف و حق الاختراع و امثال اینها نزد عقلا ارزش مالی دارند و طبعا موجب حق ملکیت میشوند و او حق محدود کردن آنها را دارد. به علاوه اگر در ضمن عقد لازم، عدم تکثیر شرط شود عمل به شرط لازم است و استفاده از تکثیرهای ناروا جایز نیست و در این حکم بین مسلمانان و غیر مسلمانانی که محارب نیستند تفاوتی نیست. لازم است مسلمانان متعهد در ایجاد این قبیل آثار سبقت گیرند تا استفاده آنها در جیب کفار نریزد.
(سؤال) آیا اسرار تجاری مال محسوب میشوند یا خیر؟ و اگر توسط غیر به طریق نامشروع تحصیل شده و از این بابت موجب خسارت شود، آیا خسارت وارده قابل مطالبه است ؟ و آیا در صورت افشای اسرار، وی مرتکب خیانت در امانت شده است ؟
(جواب:) مالیت و ملکیت و حق، امور عقلایی میباشند و شرع نیز - جز در مواردی که برای جامعه ضرر کلی داشته باشند - آنها را امضا کرده است. عقلا برای امور فکری و معنوی و ابتکاری و از جمله اسرار تجاری، مالیت و ارزش قائل بوده و معامله بر آنها بلامانع است و افشا و نشر آنها بدون اذن مالک و صاحب آنها غصب محسوب شده و موجب ضمان است و اگر در ضمن معامله عدم افشا شرط شده باشد مشتری حق افشا ندارد.
(سؤال) حاکمیت و مالکیت معنوی مخترعین، مکتشفین، هنرمندان و اهل فکر و قلم، نسبت به مصنوعات فکری، هنری و مخترعاتشان که تا حدودی نسبت به
.jpg)
