اموات از نظر زمین خیلی افراط وتفریط شده و حدود چهل هزار متر مربع از زمین بدون استفاده مانده و اموات در آن دفن نشده اند که میشود سال های متمادی در بین قبور، اموات دفن کنند و با این که بر روی بعضی از سنگ های قبور، اسامی ائمه معصومین (ع) و آیات قرآن نوشته شده، متأسفانه عبور احشام هم میشود؛ آیا اهالی میتوانند مقداری از زمین را که بلااستفاده مانده، تا زمانی که لازم نباشد در آن اموات دفن شوند، اجاره داده یا خود در آن کشت کنند؟ و درآمد آن را صرف هزینه دیوار کشی و محفوظ ماندن قبرستان فوق کنند؟
(جواب:) با حفظ عنوان وقفیت زمین برای قبرستان به وسیله ثبت در اسناد و کشت موقت یا اجاره موقت آن به منظور مزبور با اذن متولی و اگر متولی ندارد با اذن حاکم شرع، مانعی ندارد.
(سؤال) در حدود پنجاه سال قبل مقداری زمین در شهر غزنی افغانستان از طرف شیعیان آن شهر جهت قبرستان خریداری گردیده و متعاقبا در حدود سی سال قبل در جای دیگری باز هم مقدار زیادی زمین جهت قبرستان از سوی مردم خریداری گردیده که روی هم رفته مازاد بر مقدار احتیاج اهالی غزنی افغانستان است. البته در چندین جای دیگر هم شیعیان (هر ناحیه برای خودشان) موقوفاتی برای قبرستان دارند و هنوز به این زمین خریداری شده نیاز نشده و دست نخورده باقی مانده است و از طرف دیگر نظر به ترکیب قومی و مذهبی آن منطقه که بخشی از مردم شیعه در جوار همین قبرستان زندگی میکنند نیاز مبرمی به مکتب دارند؛ آیا جایز است که در همین منطقه دست نخورده از قبرستان یک باب مدرسه (مکتب) جهت تعلیم و تربیت اطفال مؤمنین احداث کنند؟
(جواب:) زمینی را که وقف قبرستان کرده اند تغییر مصرف آن جایز نیست و اگر برای قبرستان نیاز نباشد آن را برای مدرسه اجاره کنید و مال الاجاره را به مصرف قبرستان یا تعمیر آن برسانید.
(سؤال) همان گونه که قبلا مستحضرید، یک باب خانه موقوفه حاج میرزا صادق نزدیک باغ ملی نجف آباد تا سال 1357 همه ساله در دهه آخر صفر یک دهه روضه خوانی در خانه موقوفه برگزار میشد. بر اثر خرابی ساختمان، دیگر امکان