که سود مازادی وجود داشته باشد این مؤسسه به عامل صلح کرده و اگر عامل دارای زیانی شده باشد زیان را به این مؤسسه صلح میکند که این موارد در قالب قراردادی تنظیم گردیده است. در ضمن در قرارداد شرط میشود که اگر عامل در موقع تعیین شده از پرداخت بدهی خود به هر دلیلی استنکاف ورزد مبلغی را به عنوان خسارت یا جریمه تأخیر از او دریافت میکند؛ آیا این عمل مشروع است ؟
(جواب:) اگر عمل مذکور صوری نبوده و مضاربه حقیقی باشد که سرمایه در ملک صاحبش باقی بماند و با آن تجارت شود و سهم هر یک از صاحب سرمایه و عامل از سود آن به طور مشاع معین شود مضاربه صحیح است و میتوان در ضمن عقد لازم شرط کرد که مبلغی را به عنوان علی الحساب دریافت کرده تا در پایان با یکدیگر مصالحه کنند. مبلغ دریافتی به عنوان جریمه دیرکرد در پرداخت دین، ربا و حرام است؛ مگر این که عرفا تأخیر در پرداخت، موجب کاهش ارزش پول گردد و مبلغ مذکور در برابر کاهش ارزش پول باشد که در این صورت بنابر احتیاط واجب مصالحه کنند.
(سؤال) در یک عقد قرارداد مضاربه، عامل فقط سود مشاعی ماهانه که علی الحساب به سرمایه گذار میدهد را مشخص میکند و صحبتی از سود اصلی - که در اصل قرارداد درج شده بود - نشده است؛ آیا در این صورت مضاربه صحیح است ؟
(جواب:) تعیین سود علی الحساب در صورتی صحیح است که سود قطعی و مسلم و تا حدی، مقدار آن هم مشخص باشد.
(سؤال) شخصی یک فقره چک به یک نفر مورد وثوق خود میدهد و به او میگوید که تا یازده ماه دیگر نیازی به این پول ندارم و شما با آن سرمایه ای تهیه کنید و مضاربه انجام دهید و در عوض، نفر دوم هم یک فقره چک به همان مبلغ به نفر اول به تاریخ یازده ماه دیگر میدهد؛ آیا نفر اول میتواند این چک مدت دار را به عنوان سند از او بگیرد؟
(جواب:) در مضاربه، خسارت به عهده صاحب پول (سرمایه گذار) است و این که بخواهد از عامل چک بگیرد و خود را طلبکار تمام وجه در آخر مدت بداند صحیح
.jpg)
