صفحه ۲۳۰

فروش اشیای مجهول المالک

(سؤال) بعد از پایان جنگ تحمیلی خیلی از کامیون های عراقی از طریق مرزهای ایران توسط عده ای سودجو وارد شده و دولت، اقدام به شماره گذاری و در بازارهای ایران مورد معامله قرار گرفت و عوارض آن نیز توسط دولت اخذ گردیده است. خرید و فروش آن چگونه است ؟

(جواب:) کامیون های مذکور اگر به سرقت از دولت یا اشخاص گرفته نشده باشند معامله آنها صحیح است و در صورت شک در سرقت با توجه به قاعده "ید" و احترام سوق مسلمین حمل بر صحت می‎شود؛ ولی اگر یقین به سرقت داشته باشید حکم مجهول المالک را دارد که باید با اجازه حاکم شرع جامع الشرایط از طرف صاحبان آنها خودش یا پولش را صدقه داد.

خیارات و شرط ضمن عقد

(سؤال) چنانچه در معامله ای (بیع) شرط فسخ یا خیار شرط و خیار تخلف شرط، مقرر شده باشد و لیکن زمان و مهلت یا اجلی بر آن تعیین نشده باشد، آیا صرفا شرط باطل است یا شرط و بیع هر دو باطلند؟

(جواب:) شرط فسخ به این صورت که در معامله برای یکی از دو طرف یا هر دو، حق فسخ شرط شود، اگر مدت آن معین نباشد اصل معامله اشکال دارد، ولی در خیار تخلف شرط چنانچه اصل شرط غرری نباشد تعیین مدت خاص برای تخلف لازم نیست.

(سؤال) اگر کسی در ضمن معامله شرط کند "به مجرد وصول نشدن چک، معامله خود به خود فسخ شود"؛ این نحو شرط آیا صحیح است ؟ و آیا معامله خود به خود فسخ می‎شود؟

(جواب:) به نحو شرط نتیجه که خود به خود فسخ شود محل اشکال است؛ ولی اگر شرط کند به مجرد عدم وصول چک، حق فسخ معامله را دارد شرط صحیح و نافذ است.

ناوبری کتاب