(جواب:) به طور دقیق از ماهیت شرکت مذکور و عملکرد آن اطلاع ندارم، ولی بر حسب آنچه از ظاهر سؤالات استفاده میشود معاملات فوق فی حد نفسه از نظر شرعی بلامانع است.
(سؤال) شرکتی ملکی را از طریق مزایده به فروش گذاشته، خریدار با قیمت پیشنهادی (155 میلیون تومان) در مزایده برنده شده است. در موقع تنظیم قرارداد و براساس توافق طرفین قرار بر این شده که خریدار 30 میلیون تومان از بهای مورد معامله را نقدا به فروشنده پرداخت کند و باقی مانده را (125 میلیون تومان) با احتساب 18 درصد سود در 60 قسط متساوی به فروشنده پرداخت کند که به همین نحو نیز عمل شده است و در واقع ملک به ارزش 155 میلیون را به قیمت 183 میلیون فروخته است؛ آیا این معامله از نوع معامله ربوی بوده است ؟ و یا یک معامله نقد و نسیه است و اضافه دریافتی ربا و حرام نیست ؟
(جواب:) اگر هنگام قرارداد ملک مزبور به مبلغ 30 میلیون تومان نقد و مبلغ مشخصی نسیه در اقساط معین - هرچند براساس سود (18 درصد) - فروخته شده معامله صحیح است و مشتری باید بر طبق قرارداد عمل کند، ولی اگر معامله بر روی 155 میلیون تومان نقد انجام گرفته و پس از معامله مشتری موظف شده در قبال تأخیر در پرداخت همه ثمن یا قسمتی از آن مبلغی زاید بر ثمن به فروشنده بدهد گرچه اصل معامله صحیح است؛ ولی مازاد بر ثمن، ربا و حرام میباشد و ظاهرا قرارداد مذکور، وقوع معامله از ابتدای امر براساس تعیین بخشی از ثمن به طور نقد و بخشی از آن به طور نسیه اقساطی است و چنین معامله ای با تعیین مدت اقساط، صحیح بوده و ربوی نیست.
معامله با اجانب
(سؤال) در تجارت با شرکت های خارجی اگر ندانیم که آن شرکت وابسته به اسرائیل است، آیا تجارت با آنها و سود به دست آمده اشکال دارد؟ و در صورت علم چگونه است ؟