صفحه ۲۰

برخی از علمای اهل سنت "مخطئه" می‎باشند؛ یعنی می‎گویند: حکم الله واقعی در هر موضوعی برای همه یکسان است و ممکن است مجتهد در استنباط خود به آن برسد و ممکن است خطا کند و لذا گفته اند: "للمصیب أجران و للمخطئ أجر واحد"؛ یعنی برای کسانی که به واقع رسیدند دو اجر است و برای آنهایی که نرسیدند، یک اجر می‎باشد.

فتوای یک مجتهد برای مجتهدین دیگر حجت نیست و ممکن است علم به اشتباه و خطای او پیدا کند و به خاطر اختلاف در مبانی اصولی و نیز اختلاف ساختار ذهنی افراد، نتواند دیگری را قانع کند. در این صورت نزاع و درگیری به مصلحت نیست، ولی دوستانه هر کسی ادله خود را تذکر می‎دهد و استظهار خود را از آیات و روایات مربوطه، به دیگری یاد آوری می‎کند. اما نمی تواند فهم خود را به او تحمیل کند. هر کسی در فهمیدن مطالب علمی آزاد است و فهم و استنباط دیگری برای او حجت نیست، هرچند چهارچوبه استنباط آنها یکسان یا قریب به هم می‎باشد. برای اطلاع بیشتر از مسائل اجتهاد و تقلید می‎توانید به جلد دوم کتاب این جانب "دراسات فی ولایة الفقیه" یا ترجمه آن، از فصل چهارم به بعد مراجعه کنید.

(سؤال) اگر کسی به لحاظ معرفتی و سلوک عرفانی فانی ذات شود، دیگر چه نیازی به تقلید در احکام دارد؟ چون عده ای معتقدند کسی که به این مقام می‎رسد باب های علوم بر او گشوده می‎شود. در این صورت آیا در مورد احکام شرعی باید مقلد باشد؟

(جواب:) سلوک عرفانی و معرفتی ارتباطی به فقه و احکام عملی اسلام ندارد و باید انسان یا خودش متخصص و مجتهد فقه برای به دست آوردن مسائل باشد و یا از متخصص و مجتهد تقلید کند و یا به احتیاط عمل نماید.

تجزی در اجتهاد

(سؤال) آیا کسی که به مرحله ای رسیده است که می‎تواند بعضی مسائل شرعی را از ادله آنها استنباط کند می‎تواند تقلید کند؟

(جواب:) هر کسی در هر مسأله ای شرعی به درجه اجتهاد رسیده باشد، در آن مسأله نمی تواند از دیگری تقلید کند.

ناوبری کتاب