آیت‌الله منتظری

(جواب:) اگر همه افراد، وجوه شرعیه خود را بپردازند شاید کافی باشد و در عین حال اگر کافی نباشد دولت اسلامی می‎تواند برای رفع نیازهای جامعه و کشور مالیات وضع کند به خصوص که نیازهای اداره کشور با صدر اسلام بسیار تفاوت دارد.

(سؤال) می‎خواستم بدانم جزیه چیست ؟ مبلغ آن چقدر است ؟ و این که آیا این حکم عادلانه است که فردی به خاطر این که مسلمان نمی شود با زجر و خواری به مسلمانان پول بدهد؟ مگر انسان ها آزاد نیستند تا خود انتخاب کنند؟ مگر در قرآن گفته نشده "لا اکراه فی الدین"؟ پس چرا باید کسی را به خاطر مسلمان نشدن از بین برد و یا از او پول گرفت، آن هم با خفت و خواری ؟

(جواب:) جزیه، عبارت از مالیاتی است که اقلیت های مذهبی که در حاکمیت اسلامی زندگی می‎کنند به آن پرداخت می‎کنند. این مالیات در مقابل خدماتی است که در حاکمیت اسلامی از آنها استفاده می‎کنند، همچون بهره برداری از امکانات عمومی متعلق به همه مردم و حفظ خودشان و اموال و نوامیس آنان از هر خطر و حادثه ای. اقلیت های مذهبی چون از دادن زکات معافند، حاکمیت دینی به ازای زکات که مالیات بر اموال است نوعی مالیات بر خود افراد آنان مقرر می‎کند و مقدار آن تابع شرایط زمان و مکان و توافقی است که بین حاکمیت دینی و اقلیت های مذهبی برقرار می‎شود. بنابراین، جزیه هرگز در مقابل مسلمان نشدن آنان نیست، زیرا بنا به منطق اسلام و قرآن هیچ اکراه و اجباری در دین نباید اعمال شود و مراد از "صاغرون" که در آیه جزیه آمده است همان تسلیم بودن اقلیت های مذهبی در مقابل حاکمیت اسلامی و مقررات آن است، نه این که علاوه بر تسلیم بودن، خفت و خواری بر آنان تحمیل گردد.

(سؤال) بسیاری از قوانین و مقررات، توسط مؤسسات، سازمان ها، شوراها، شهرداری ها و شرکت های بزرگ، مانند آب و فاضلاب و... تصویب و در جامعه اعمال می‎شوند و مردم مجبور به رعایت آنها بوده و گرفتاری های متعدد اجتماعی از پیامدهای آنهاست. چگونه زندگی کنیم تا خداوند از ما راضی باشد؟