(سؤال) سال خمسی من دوم دی ماه است و ان شاء الله دهم دی عازم سفر حج هستم؛ وسایل و تدارکاتی که برای این سفر قبل از سال خمسی خریداری میکنم، ولی بعد از سال از آنها استفاده میکنم. از لحاظ خمس آنها چه حکمی دارند؟
(جواب:) اگر وسایل مذکور از اموری است که معمولا قبل از سفر و در مدتی که آن را تهیه کرده اید فراهم میشود خمس به آن تعلق نمی گیرد.
خمس وجوهات و شهریه
(سؤال) آیا شهریه خمس دارد؟
(جواب:) اگر از موقوفات یا صدقات یا بودجه های دولتی باشد و در طول سال مصرف نشده باشد خمس به آن تعلق میگیرد، بلکه اگر از سهمین نیز باشد بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
(سؤال) آیا لازم است برای کل درآمدها (اعم از شهریه و غیر شهریه) یک سال خمسی قرار داد و یا این که میتوان برای هر کدام سال جداگانه قرار داد؟ و اصولا داشتن سال خمسی تعبدا واجب است یا واجب توصلی است ؟
(جواب:) داشتن سال خمسی مستفاد از روایات باب خمس است و آن روایات از این جهت ناظر به روش و عرف عقلاست که معمولا برای حسابرسی اموال خود و بررسی سود و زیان در آن ها سال را ملاک و مد نظر قرار میدهند. داشتن سال خمسی، تعبدی در مقابل توصلی به معنای امری که در آن قصد قربت معتبر باشد نیست هرچند تعبدی به معنای امر لازم شرعی مستفاد از روایات است.
پرداخت خمس
(سؤال) برای حساب خمس، آیا میتوان نرخ تورم را به حساب آورد، چگونه ؟
(جواب:) خمس به غنیمت و استفاده تعلق میگیرد. اگر در جایی استفاده صادق نباشد خمس واجب نیست و اگر عرفا استفاده صادق باشد خمس واجب است.