(جواب:) در فرض مذکور با توجه به تورم، به پول فروش ماشین خمس تعلق نمی گیرد، بلکه اگر ارزان تر شدن آن بر اثر وضعیت جدید، ضرر به سرمایه محسوب میشود میتواند مقدار ضرر را از منافع همان سال ضرر، جبران کند و به اندازه آن مقدار خمس ندارد، ولی مقدار اضافه ای را که صرف خرید ماشین جدید میکند چنانچه از طریق فروش اشیایی بوده است که از درآمد خود خریده است، ولی به دلیل مؤونه بودن، خمس آنها واجب نبوده است باید خمس آن را بدهد و وام نیز تا زمانی که اقساط آن را نپرداخته است خمس ندارد و بعدا هر مقدار را ادا کرد سر سال به همان مقدار خمس تعلق میگیرد.
(سؤال) افرادی با هم به صورت شراکت کارگاه ها یا کارخانه هایی با سرمایه های کمی راه اندازی کرده و برای راه اندازی آن شرکت ها مجبور شده اند از بانک های متفاوت وام بگیرند و در نتیجه اصل وام ها و بهره بانکی که به بانک میپردازند بیشتر از اصل سرمایه و حتی ارزش کارخانه و درآمد آن است و تنها سودی که این گونه شرکت ها داشته اند این بوده که عده ای مشغول به کار شده و حقوقی میگیرند و برای کارفرما، هیچ گونه سودی نداشته و ندارد. وظیفه صاحبان این شرکت ها در مورد وجوهات شرعی چیست ؟
(جواب:) چنانچه کارگاه یا کارخانه، در رأس سال، سودی نداشته باشد تنها به آن مقدار از سرمایه که در مقابل آن بدهی ندارند و اقساط آن پرداخت شده است خمس تعلق میگیرد و بهره بانکی که به بانک پرداخت میگردد خمس ندارد و با فرض عدم تمکن فعلی از پرداخت خمس، باید با مرجع تقلید خود یا وکیل وی محاسبه و دستگردان کنند.
خمس مهریه و جهیزیه
(سؤال) اگر شوهر در پرداخت مهر، مقداری بیشتر از مهر مقرر بپردازد، آیا به آن مازاد خمس تعلق میگیرد؟
(جواب:) مازاد بر مهر اگر به عنوان هبه و بخشش باشد و زائد بر شأن او نباشد خمس ندارد ولی زن او اگر مقدار هبه را در سال صرف نکند باید خمس آن را بدهد.
.jpg)
