صفحه ۱۳۲

(جواب:) در فرض مذکور با توجه به تورم، به پول فروش ماشین خمس تعلق نمی گیرد، بلکه اگر ارزان تر شدن آن بر اثر وضعیت جدید، ضرر به سرمایه محسوب می‎شود می‎تواند مقدار ضرر را از منافع همان سال ضرر، جبران کند و به اندازه آن مقدار خمس ندارد، ولی مقدار اضافه ای را که صرف خرید ماشین جدید می‎کند چنانچه از طریق فروش اشیایی بوده است که از درآمد خود خریده است، ولی به دلیل مؤونه بودن، خمس آنها واجب نبوده است باید خمس آن را بدهد و وام نیز تا زمانی که اقساط آن را نپرداخته است خمس ندارد و بعدا هر مقدار را ادا کرد سر سال به همان مقدار خمس تعلق می‎گیرد.

(سؤال) افرادی با هم به صورت شراکت کارگاه ها یا کارخانه هایی با سرمایه های کمی راه اندازی کرده و برای راه اندازی آن شرکت ها مجبور شده اند از بانک های متفاوت وام بگیرند و در نتیجه اصل وام ها و بهره بانکی که به بانک می‎پردازند بیشتر از اصل سرمایه و حتی ارزش کارخانه و درآمد آن است و تنها سودی که این گونه شرکت ها داشته اند این بوده که عده ای مشغول به کار شده و حقوقی می‎گیرند و برای کارفرما، هیچ گونه سودی نداشته و ندارد. وظیفه صاحبان این شرکت ها در مورد وجوهات شرعی چیست ؟

(جواب:) چنانچه کارگاه یا کارخانه، در رأس سال، سودی نداشته باشد تنها به آن مقدار از سرمایه که در مقابل آن بدهی ندارند و اقساط آن پرداخت شده است خمس تعلق می‎گیرد و بهره بانکی که به بانک پرداخت می‎گردد خمس ندارد و با فرض عدم تمکن فعلی از پرداخت خمس، باید با مرجع تقلید خود یا وکیل وی محاسبه و دستگردان کنند.

خمس مهریه و جهیزیه

(سؤال) اگر شوهر در پرداخت مهر، مقداری بیشتر از مهر مقرر بپردازد، آیا به آن مازاد خمس تعلق می‎گیرد؟

(جواب:) مازاد بر مهر اگر به عنوان هبه و بخشش باشد و زائد بر شأن او نباشد خمس ندارد ولی زن او اگر مقدار هبه را در سال صرف نکند باید خمس آن را بدهد.

ناوبری کتاب