آن دقیق تر و گسترده تر از علوم دیگر مانند پزشکی است؛ بلکه در علوم تخصصی دیگر مانند پزشکی نیز بسا عده ای از پزشکان با تشکیل هیأتی در برخی از مسائل نظریه خودشان را قاطعانه اظهار میکنند و در همان زمان یا زمان بعد، عده دیگری و گاهی خود آنها آن نظریه را تخطئه کرده و برخلاف آن اظهار نظر میکنند.
(سؤال 1098) آیا منظور از جمله "اشکال دارد" همان مضمون "احتیاط واجب" است ؟
جواب: جمله های "اشکال دارد"، "مشکل است"، "محل اشکال است" و "محل تأمل است"، حکم "احتیاط واجب" را دارد که مقلد باید یا طبق احتیاط عمل کند و یا به مرجع تقلید دیگر با رعایت "الاعلم فالاعلم" رجوع نماید.
(سؤال 1099) در رساله ها گاهی گفته میشود: "فلان عمل مستحب است" و گاهی گفته میشود: "احتیاط مستحب آن است..." فرق این دو تعبیر را بیان فرمایید؟
جواب: در مواردی که استحباب ثابت باشد، بدون کلمه احتیاط گفته میشود: "مستحب است"؛ و در مواردی که وجوب محتمل باشد ولی رعایت آن احتمال لازم نیست، تعبیر به "احتیاط مستحب" میشود که اگر انسان به امید ثواب آن عمل را انجام دهد ثواب میبرد.
(سؤال 1100) آیا تبعیض در تقلید جایز است ؟
جواب: اگر در مسائلی که مرجع اعلم است تقلید کنند اشکال ندارد. و اصولا چون مسائل فقهی گسترده شده و معمولا یک مرجع نمی تواند در تمام ابواب فقه اعلم باشد، قهرا در تقلید از اعلم راهی جز تبعیض در تقلید وجود ندارد.
(سؤال 1101) آیا حرمت یا حلیت موارد اختلافی بین فقها را میتوان خلاف شرع دانست، و یا تنها موارد اتفاقی حکم شرع تلقی میشود؟
جواب: در تمام موارد حکم شرع در واقع یکی بیش نیست، منتهی الامر اجتهاد فقها گاهی مطابق با واقع است و گاهی نیست. و در مواردی که اختلاف نظر بین فقها وجود دارد، نظر مجتهد اعلم جامع الشرایط حجت میباشد؛ و در موارد مخالف واقع مکلف معذور است.
.jpg)
