آیت‌الله منتظری

مسائل بلوغ و تکلیف

(سؤال 1067) آیا در قرآن آیه ای هست که سن تکلیف دختر را مشخصا نه سال تعیین کرده باشد؟

جواب: در قرآن کریم چنین آیه ای وجود ندارد، ولی بلوغ علائمی دارد که برحسب برخی از روایات معتبر، یکی از علائم تمام شدن نه سال قمری برای دختران می‎باشد.

(سؤال 1068) قید سنی «9 سال" برای بلوغ دختران، خصوصا در این زمان که آنها در این سن جثه های کوچک دارند بسیار مشکل است؛ مخصوصا برای ادای فریضه روزه؛ چنانکه علم پزشکی ثابت کرده که زیان جسمی که در این سن به کودک وارد می‎شود، چه بسا تا آخر عمر قابل جبران نباشد. با توجه به این که پسران بالطبع جسم قوی تری دارند، آیا تفاوت شش سال در بلوغ پسر و دختر ناعادلانه به نظر نمی رسد؟

جواب: منطقه ها و اقلیمها و شرایط زندگی اشخاص متفاوت است و بسیاری از دخترها در 9 سالگی احساس جنسی دارند و قهرا مکلف می‎باشند؛ و اگر نسبت به انجام بعضی اعمال قدرت نداشته باشند یا این که مستلزم عسر و حرج باشد، از جهت عدم قدرت یا حرجی بودن آن، در آن موارد تکلیف ساقط می‎شود؛ همان گونه که نفوذ و اعتبار عقود و ایقاعات آنها و نیز تسلط آنها بر اموال خود علاوه بر بلوغ مشروط به رشد عقلی آنها نیز می‎باشد.

(سؤال 1069) پسری که فکرمی کرده "بلوغ" فقط از سن پانزده سالگی است و از این سن هم اعمال خود را به جا آورده است و حال آن که مثلا در سیزده سالگی یکی دیگر از علامتهای بلوغ در او وجود داشته، تکلیف روزه و نمازهای او چیست ؟ آیا قضا و کفاره دارد یا نه ؟