صفحه ۵۷۶

مسجدالحرام تا با شما وارد جنگ نشده اند وارد جنگ نشوید؛ اما هر گاه جنگ با شما را شروع کردند آنان را بکشید، زیرا پاداش کفار محارب جز این نیست. پس اگر دست از جنگ کشیدند شما نیز دست بکشید زیرا خدا بخشنده و رحیم است. و تا زمانی که شرک و فتنه انگیزی مشرکین علیه شما پایان یابد و غیر خدا پرستش نشود قتال را ادامه دهید، و هر گاه دست از فتنه و قتال کشیدند شما نیز از قتال دست بکشید که جز بر ظالمین و متجاوزین نباید شورش کنید. و اگر در ماه های حرام رجب، ذیقعده، ذیحجه و محرم جنگ را شروع کردند شما نیز در همان زمان با آنان بجنگید، و در مقابل شکستن سایر حرمت ها شهر مکه، مسجدالحرام قصاص و مقابله به مثل نمایید. و هر کس به شما تجاوزی نمود پاسخی مشابه به او بدهید، و از مرز تقوا خارج نشوید و بدانید که خدا با متقین است.

و در راه خدا انفاق کنید در راه دفاع از حق و اسلام و خود یا نیروهای خود را تباه نکنید و با دشمنان به احسان عمل نمایید که خدا با احسان کنندگان است.)

در این آیات - که ظاهرشان این است که همگی یک جا و برای یک مقصد نازل شده است - نکات مهمی وجود دارد:

1 - دستور اعمال خشونت و قتال و جهاد در مورد مشرکینی است که در ابتداء آنان خشونت را پایه برخورد خود با اسلام قرار داده و پیامبر(ص) و عده زیادی از مسلمانان را از مکه اخراج نموده و خود را برای حمله و تجاوز به مسلمانان تجهیز نمودند و پس از سد راه بر پیامبر(ص) و مسلمانان - که عازم حج خانه خدا بودند - آنان را مورد تجاوز و حمله با تیر و سنگ قرار دادند و پیوسته در چنین وضعیت جنگی قرار داشتند. از جمله (الذین یقاتلونکم...) که با صیغه مضارع ذکر شده، دوام و پیوستگی قتال مشرکین علیه مسلمانان استفاده می‎شود.

2 - از جمله (و لاتعتدوا...) به خوبی استفاده می‎شود که درحال دفاع متقابل نیز نباید از مرز حق و عدالت خارج شد.

3 - از جمله (والفتنة أشد من القتل...) استفاده می‎شود مشرکین علاوه بر شروع و

ناوبری کتاب