(سؤال 2566) جوانی در یک منازعه دچار شکستگی فرورفته استخوان جداری سمت چپ جمجمه گردیده و هنوز بعد از جراحی به حالت اول برنگشته است. عده ای از پزشکان نوع جرح را "منقله" دانسته و مصدوم را فقط مستحق دریافت پانزده درصد دیه میدانند. و عده ای دیگر علاوه بر این مقدار، او را مستحق ارش نیز میدانند؛ چون استخوان علاوه بر صدمه، هنوز به حالت اول بازنگشته است و مصدوم دچار نوعی نقص عضو شده است. در مورد استحقاق ارش نظر حضرتعالی چیست ؟
جواب: اگر غیر از جابجا شدن استخوان ضربه دیگری که دیه مشخص ندارد وارد شده، مستحق ارش میباشد. و اگر در ضربه ای مقدار دیه برای هزینه معالجه کافی نیست، بنابراحتیاط واجب تأمین کمبود آن لازم است. و در موارد اختلاف، "الصلح خیر".
(سؤال 2567) در مورد سؤال پیش اضافه میکنم که جوان موردنظر علاوه بر خونریزی روی "سخت شامه" و سه روز بی هوش بودن و عارضه لکنت زبان موقت، دو ضربه دیگر نیز بر سر او وارد شده است؛ ضربه اول بر فرق سر که نوع "جرح دامیه" تشخیص داده شده، و ضربه دوم در جلوی سر بالای پیشانی که این نیز "دامیه" تشخیص داده شده است. حال تعیین ارش او چگونه است ؟
جواب: جراحات متعدده هر کدام حکم خود را دارد؛ یعنی اگر دیه مشخص دارد، مانند "دامیه" حکم آن جاری است؛ وگرنه ارش ثابت است. و باز تکرار میکنم اگر دیه مشخص شده برای جبران خسارت و علاج آن کافی نیست، بنابراحتیاط واجب جانی باید کمبود را بپردازد. زیرا وقتی در مورد حیوانات و سایر کالاها جانی باید همه خسارات را جبران نماید، در مورد انسان به طریق اولی باید خسارت جبران گردد. در سابق هزینه معالجات بسیار کم بوده، چون معالجات سطحی بوده است؛ ولی امروز با وجود جراحی های دقیق و پرهزینه نمی توان گفت جانی عهده دار آنها نیست.
(سؤال 2568) اگر کودکی خودش را برپشت ماشینی بیاویزد و بعد از غلطیدن و افتادن از ماشین مجروح شود یا بمیرد، در حالی که راننده ماشین بکلی بی خبر بوده چه کسی ضامن است ؟
جواب: در فرض سؤال اگر راننده اصلا اطلاعی نداشته صدق استناد بعید است و طبعا ضامن نیست؛ و با فرض استناد به راننده، خود او ضامن است نه عاقله او.
.jpg)
