آیت‌الله منتظری

و چنانچه راننده بدون داشتن گواهینامه پایه یک راننده اتوبوس شده باشد، آیا ضامن خسارت مالی و نیز شخص مقتول می‎باشد؟

جواب: اگر مقصر بودن راننده ثابت شود، قتل شبه عمد محسوب می‎شود که قصاص ندارد؛ ولی دیه قتل و جراحات و خسارات مالی را ضامن است. واگر ثابت شود که مقصر نبوده و ثبوت قتل و جراحات مستند به اقرار او نباشد بلکه مستند به شهادت شهود باشد، دیه مقتول و دیه جراحاتی که کمتر از یک بیستم دیه قتل کمتر نیست به عهده عاقله قاتل است؛ ولی هر خسارت مالی را که مستند به راننده است - اگرچه مقصر نباشد - ضامن است؛ و همچنین دیه جراحاتی که کمتر از یک بیستم دیه قتل است و نیز دیه قتل و دیه جراحاتی که به مقدار یک بیستم دیه قتل یا بیشتر است ولی ثبوت آن مستند به اقرار راننده است همگی به عهده راننده می‎باشد. و در صورت نزاع موضوعی، تحقیق و رسیدگی به عهده قاضی شرع است.

(سؤال 2562) قتلی واقع شده و ورثه مقتول مدعی عمدی بودن قتل می‎باشند، ولی هنوز برای دادگاه چیزی ثابت نشده و در اثنای آن متهم به قتل مرده است، آیا ورثه می‎توانند مدعی دیه باشند؟

جواب: اگر متوفی اعتراف به قتل نموده می‎توانند دیه بگیرند، و دیه را باید از اصل مالش بدهند.

(سؤال 2563) در "جائفه" آیا شرط است شیی خارجی مانند چاقو و نظیر آن به داخل و باطن برسد یا اگر در اثر ضربت به ظاهر، داخل جراحت و شکستگی برداشت مصداق "جائفه" نیز می‎باشد؟

جواب: مفروض سؤال "جائفه" محسوب نمی شود و مقدار دیه آن طبق حکومت تعیین می‎شود."حکومت" یعنی شخص مورد جراحت طبق فرض، قیمت صحیح و سالم او مشخص می‎شود و مابه التفاوت معیوب و سالم او از شخص واردکننده جراحت گرفته می‎شود.

(سؤال 2564) اگر کسی چاقو یا نیزه یا تیر در بدن کسی فرو برد به طوری که از آن طرف بیرون آید، آیا دیه آن متعدد می‎شود؟ و آیا تفاوتی در اعضای بدن است یا نه ؟