صفحه ۵۱۷

حکم قاضی تصریح شود؟ خصوصا که در بعضی از روایات وارده به مدت یک سال در مورد حبس اشاره شده است.

4 - آیا در مورد اصلاح مجرم نیمه مسئول تعریف خاصی در شرع اسلام وجود دارد؟ و چه احکام حقوقی بر آن مترتب است ؟

5 - اصولا در فقه اسلامی برای پیشگیری از وقوع جرم در جامعه و تأمین افراد جامعه از خطر مجرمین چه راه های حقوقی وجود دارد؟ و این اقدامات در صورت وجود تحت چه عناوین فقهی و مطابق کدام دلیل می‎باشند؟

جواب: به طور کلی حبس و تبعید و تعزیرات دیگر قبل از ارتکاب و اثبات جرم - آن هم از طرق مشروع - جایز نیست؛ زیرا تعزیرات برای جرم ثابت است نه اثبات جرم. بلی در مواردی که به تشخیص حاکم شرع جامع الشرایط حفظ نظم و امنیت اجتماعی و جلوگیری از اختلال نظام و تضییع حقوق محترمه متوقف بر مراقبت از اشخاصی باشد، حاکم شرع جامع الشرایط باید حکم مراقبت را به مقدار ضرورت و لزوم با رعایت حفظ آبروی افراد و آزادی کار و کسب آنها و نیز حقوق خانواده آنان صادر نماید. و اگر فرضا برای آنان حبس را تشخیص داد، باید حبس با حفظ حقوق خانواده و تأمین معاش آنان و حقوق زوجیت باشد؛ و خلاصه این که محدود باشد نه محصور مطلق مانند زندانی های رایج در این زمان. و نیز باید از مراقبت نسبت به زندگی شخصی افراد اجتناب شود و مأموریت این امور به افراد عاقل و بصیر و دلسوز محول شود. البته عناوین: "حفظ و امنیت و..." شامل مخالفت های سیاسی و انتقادی که از مقوله امر به معروف و نهی از منکر است، نمی باشد؛ و هر گونه مخالفت با حاکمیت صالح تا جایی که به حد محاربه یا بغی نرسد اشکالی ندارد. جهت توضیح بیشتر به کتاب "دراسات فی ولایة الفقیه" جلد دوم صفحه 373 به بعد مراجعه شود.

(سؤال 2498) اگر می‎شود بعضی از احکام اسلام که با عرف امروزی تطابق ندارند مانند برده داری را مسکوت گذاشت، آیا این امر قابل تعمیم به احکام جزایی اسلام مانند قطع عضو و سنگسار و مانند اینها می‎باشد یا نه ؟

ناوبری کتاب