صفحه ۵۱۶

تربیت افراد خاطی و مجرم می‎باشد. و چون تشریع آنها بر خلاف اصل اولی تسلط هر انسانی بر خود می‎باشد، لذا باید به قدر متیقن که مورد اذن قطعی شارع می‎باشد اکتفا نمود؛ و آن، مواردی است که تعزیر، کمتر موجب هتک حرمت وی گردد. بر این اساس اگر نوع تعزیر یا شکل اجرای آن موجب هتک کرامت انسانی و در تعارض با مبانی و ارزشهای پذیرفته شده اخلاقی در یک جامعه باشد، دلیلی بر جواز آن وجود ندارد.

به علاوه تعزیر برای رعایت مصالح فرد و جامعه و حفظ حقوق الهی و مردمی است، و هتک حرمت و کرامت انسانی، خود از اموری است که مبغوض و منهی عنه شارع است، و چگونه با امری که مبغوض شارع است حرمت احکام شریعت و حقوق الهی و مردمی حفظ می‎گردد؟

از طرفی اهانت و هتک حرمت انسانی از عناوین عرفی متغیر است که فرهنگ و آداب و رسوم ملتها در ازمنه و امکنه گوناگون در صدق و عدم صدق آن تأثیر دارد، و چه بسا کاری در بین ملتی و یا در زمان و مکان خاصی هتک حرمت و کرامت انسانی شمرده شود و در بین ملت دیگر و یا زمان و مکان دیگر این گونه نباشد؛ چنانکه ممکن است عمل و رفتاری در زمان یا مکان خاصی اهانت و موجب تعزیر باشد و در مکان یا زمان دیگری نباشد.

(سؤال 2497) 1 - آیا شرعا کسانی را که احتمال عقلایی ارتکاب جرم از طرف آنها وجود دارد ولی هنوز مرتکب جرمی نشده اند می‎توان به عنوان یک اقدام تأمینی دستگیر و زندانی نمود و یا سایر اقدامات تأمینی را در مورد آنان معمول داشت ؟

2 - آیا کسانی را که کرارا مرتکب جرم شده اند و یا عادت به ارتکاب جرم دارند به عنوان اقدام تأمینی می‎توان بجز مجازات قانونی مربوطه تدابیر دیگری - از قبیل حبس، تبعید، اخذ ضمانت احتیاطی - در مورد آنان معمول داشت ؟

3 - آیا اصولا در مورد اشخاص فوق الذکر و یا سایر کسانی که جرمی را مرتکب می‎شوند، می‎توان حکم زندان و یا تبعید به مدت نامعین صادر کرد و مدت آن را به کیفیت اصلاح مجرم واگذار کرد؟ و یا این که حتما مدت و میزان و نوع مجازات باید در

ناوبری کتاب