آیت‌الله منتظری

و شیخ در خلاف (ج 5، ص 374، مسأله 11) اقل تعداد افراد در "طایفه" را ده نفر دانسته است. و بعضی نظیر علامه در مختلف (ج 9، ص 170) و شهید در روضه (ج 9، ص 96) گفته اند: میزان، نظر عرف است؛ یعنی هر آنچه به نظر عرف مدلول طایفه باشد.

اهل لغت نیز "طایفه" را به چند معنا بیان کرده اند. راغب می‎گوید: "طایفه ای از مردم یعنی جماعتی از آنان؛ و به یک نفر نیز اطلاق می‎شود."مفردات الفاظ القرآن، ص 531 و 532. ابن اثیر نیز می‎گوید: "طایفه جماعتی از مردم است و بر یک نفر نیز صدق می‎کند."النهایة فی غریب الحدیث والاثر، ج 3، ص 153. نظیر همین معنا در مقاییس، لسان العرب، مجمع البحرین، المنجد و المعجم الوسیط ذکر شده است.

با این همه بعید نیست بتوان گفت که مقصود از "طایفه" به حسب موارد استعمال، متفاوت می‎باشد. بنابراین چنانچه مقصود از آیه شریفه: (ولیشهد عذابهما طائفة من المؤمنین) این است که اگر حد زنا در خفا اجرا شود موجب عبرت و پرهیز از ارتکاب گناه نمی گردد، بعید نیست حضور یک نفر نیز کافی باشد؛ زیرا در این صورت حد زنا به طور مخفی اجرا نشده است و برای حداقل یک نفر عبرت می‎باشد، یا نقل آن یک نفر و گواهی او بر اجرای حد موجب عبرت دیگران می‎گردد؛ بویژه با توجه به این که مقصود از طایفه بر فرض تطبیق بر یک نفر، فردی است که از وجوه مردم و در نظر آنان از جایگاه خاصی برخوردار باشد، به گونه ای که سخن او در میان آنان مقبولیت و پذیرش داشته باشد. از روایت غیاث بن ابراهیم از حضرت امیر(ع)وسائل الشیعة، باب 11 از ابواب حد زنا، حدیث 5. و نیز روایت ابوبصیر از امام صادق (ع)مستدرک الوسائل، باب 42 از ابواب حد زنا، حدیث 4. هم استفاده می‎شود که حضور یک نفر در اجرای حد زنا کفایت می‎کند.

ولی اگر مقصود از آیه شریفه، تشدید عذاب بر کسی باشد که حد بر او جاری می‎شود، بعید است با حضور یک نفر این مقصود حاصل شود؛ و حداقل باید جماعتی از مردم حضور داشته باشند. از روایات مربوط به اجرای حد زنا توسط حضرت امیر(ع) نیز فهمیده می‎شود تعداد حاضرین باید بیش از یک نفر باشند؛ زیرا در روایت