آیت‌الله منتظری

بدون استناد به دلیل و علتی به حکم حاکم شرع جامع الشرایط که براساس موازین شرعی حکم کرده باشد جایز نیست.

(سؤال 2333) آیا دادگاه یا دادسرا یا مقام دیگر حق دارد و می‎تواند متهم را از انتخاب وکیل مدافع محروم نماید؟

جواب: مترافعین حق گرفتن وکیل دارند و اعضای دادگاه و دادسرا و یا هر مقام دیگر حق ممانعت و یا ایجاد محدودیت ندارند.

احقاق حق با رشوه

(سؤال 2334) چنانچه کسی برای رسیدن به حق خود رشوه بپردازد حرام خواهد بود یا نه ؟ و آیا فرقی بین صورت اضطرار و عدم اضطرار وجود دارد؟

جواب: اگر گرفتن و احقاق حق متوقف بر دادن رشوه باشد، ظاهرا برای رشوه دهنده اشکال ندارد.

(سؤال 2335) گرفتن و دادن رشوه برای تسریع کار در امور قضاوت یا امور دیگر چه صورت دارد؟

جواب: اگر موجب تضییع حق دیگران شود، جایز نیست.

حق الناس

(سؤال 2336) موارد زیر را که مربوط به حقوق الناس است بیان فرمایید:

1 - معنای رد مظالم 2 - موارد تعلق آن 3 - معیار تعیین مقدار آن 4 - مصرف آن

5 - آیا نظر حاکم شرع در مصرف مظالم شرط است یا خیر؟

جواب:1 - هر چه از حق الناس مالی بر ذمه انسان باشد، آن را در اصطلاح فقها "مظالم عباد" می‎گویند و به ادای آن "رد مظالم" گفته می‎شود.

2 - مورد آن جایی است که شناسایی صاحب حق ممکن نباشد.

3 - اگر مقدار آن را نتواند مشخص کند می‎تواند طبق تخمین خود عمل نماید.

4 - مصرف آن فقرا و نیازمندان است.

5 - بنابر احتیاط واجب باید با اجازه حاکم شرع به مصرف برسد.