صفحه ۴۲۲

(سؤال 2328) در مجازاتهای غیر مقدر شرعی، قانون گذاران تا چه میزان موظفند حق حکومت را رعایت کنند؟ آیا رعایت چنین حقی به آنها اجازه می‎دهد که حکومت حقوق مردم را زیر پا بگذارد؟ در تعارض بین حق حکومت و حق مردم ضابطه چیست ؟ حفظ حرمت مؤمن و انسان مقدم است یا حکومت ؟ این که قضاوت همیشه باید به نفع متهم بشود به چه معناست ؟

جواب: مجازات در برابر گناه شرعی است. اگر کسی حق شرعی حکومت را پایمال کند و در برابر حکومت مرتکب گناهی شده باشد مجازات او در همان حد گناه جایز است - البته با مراعات و حفظ حقوق او - وگرنه حکومت حق دیگری ندارد. و در تزاحم بین حق حکومت و حق ملت پیداست که حق ملت مقدم است؛ زیرا حکومت خود موضوعیت ندارد، بلکه هدف از آن نیز حفظ حقوق ملت است. و از نظری دیگر باید گفت: حکومت شرعی حکومتی است که مردمی و در تمام شئون و عرصه ها متکی به آرای مردم باشد؛ پس فرض تعارض بین حق حکومت مردمی و حق مردم فرض غیرواقعی است. و اگر حکومت غیرمردمی باشد قهرا غیرشرعی است و بدیهی است در تعارض مفروض حق مردم که مشروع است بر حق حکومت غیرشرعی مقدم است. و ملاک در قضاوت شرعی مراعات عدل و قسط و حکم به "ما انزل الله" می‎باشد، نه نفع و ضرر کسی.

(سؤال 2329) حکم شرعی شنود گذاری و استراق سمع را با توجه به این که چه بسا احقاق حقی موقوف به آن می‎باشد، بیان فرمایید؛ آیا این حکم قابل استثناء می‎باشد یا خیر؟

جواب: شنودگذاری و استراق سمع حرام است و هیچ ارگان یا شخصی حق انجام آن را ندارد. احقاق حق باید از طریق مشروع انجام شود. آری اگر در مورد خاصی فرض شود که حفظ نفوس و دماء و کیان مسلمین توقف بر چنین کاری داشته باشد و توقف آن محرز باشد در همان حد مانعی ندارد؛ ولی تشخیص این امر کار مشکلی است و نیاز به تخصص خاص دارد، و لذا در موارد مشکوکه باید احتیاط شود.

ناوبری کتاب