آیت‌الله منتظری

7 - چنانچه ممنوعیت و یا آزادی تبلیغ ادیان و تمدنها موجب مقابله به مثل آنان برای مسلمانان داخل آن کشور شود، آیا به این دلیل می‎توان آنها را آزاد گذاشت ؟

8 - یکی از افتخارات قرآن، اسلام و مذهب شیعه مناظرات آنها می‎باشد؛ آیا این مربوط به اصول دین است و یا محدودیتی ندارد؟ و برفرض این که محدودیتی ندارد تحت عنوان "گفتگوی تمدنها" است یا "گفتگوی ادیان"؟

جواب:1 - کار پسندیده بلکه لازمی است؛ زیرا نشر اسلام و ارزشهای آن جز با تفاهم و تعامل فکری امکان ندارد. قال الله تعالی: (ادع الی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنة و جادلهم بالتی هی أحسن)سوره نحل (16): آیه 125.. (ای پیامبر! به راه پروردگارت به وسیله استدلال محکم و قوی، و موعظه نیکو و پسندیده، و مجادله با بهترین سبک و روش دعوت بنما.)

2 - استفاده از کلمات و اصطلاحات متداول برای تفهیم و تفهم مانعی ندارد؛ والامر سهل.

3 - تعامل فکری و فرهنگی بین افراد بشر بدون ابراز نظرات موافق و مخالف امکان ندارد. قال الله تعالی: (فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه)سوره زمر (39): آیات 17 و 18. (- ای پیامبر - بشارت ده به آن بندگان من که سخنان را می‎شنوند و از بهترین آنها پیروی می‎کنند.)

4 - هر گونه همکاری فرهنگی، سیاسی و اقتصادی با دولتها و مجامع غیر مسلمان در راستای مصالح اسلام و کشور مانعی ندارد بلکه بسا لازم می‎باشد. و قرآن و سنت پیامبر(ص) و ائمه (ع) آن را تأیید می‎کنند.

5 - از ترویج خشونت و تندی تا حال چه نفعی عاید اسلام شده است ؟! اصولا حق و عدالت در جهان امروز با منطق و استدلال و گفتمان بهتر پیاده می‎شود. تعبیرات تند و اعمال خشونت آمیز بویژه اگر به نام دفاع از اسلام انجام شود چهره نورانی دین را در نزد نسل جوان خشن و کریه نشان می‎دهد.