آیت‌الله منتظری

مسائل هبه

(سؤال 1993) خواهری تمام دارایی از جمله زمین خود را به برادر صغیر خود هبه می‎کند و مادر بچه که تنها سرپرست و قیم او می‎باشد زمین و اموال را تصرف می‎کند و پس از مدت دو سال این بچه از دنیا می‎رود و فقط مادر وارث او می‎باشد و خواهری که زمین و اموال خود را هبه کرده نیز فوت می‎کند؛ آیا پسر واهبه، یعنی خواهری که املاک خود را به برادرش بخشیده است حق دارد که زمین و اموال را از مادر بچه مطالبه کند؟

جواب: همین که قیم شرعی هبه را قبول و اخذ نموده، هبه محقق شده است؛ و هبه به ذی رحم لازم و غیر قابل رجوع می‎باشد.

(سؤال 1994) شخصی دارای دو زوجه است و از هر زوجه یک پسر دارد، اما تمام دارایی خود اعم از منقول و غیر منقول را به یک پسرش که صغیر و از همسر دوم وی است هبه می‎کند و فرزند بزرگش که از همسر اول است محروم می‎ماند؛ تملیک نامه کتبی بوده و توسط همسر دوم مخفی شده و مرد پشیمان است و از عواقب کارش ناراحت می‎باشد؛ آیا راهی وجود دارد که دارایی را بتواند بین دو فرزندش تقسیم نماید یا نه ؟

جواب: در فرض سؤال که پدر دارایی خود را به بچه صغیر هبه نموده، اگر محرز شود که هبه را از طرف فرزندش قبول و برای او به تصرف و قبض خودش درآورده، هبه لازم شده است و دیگر نمی تواند رجوع کند؛ و اگر هبه کرده ولی در اثر غفلت و بی توجهی یا به جهت جهل به مسأله هبه را از طرف بچه قبول و قبض نکرده و همچنان دارایی خود را در تصرف داشته و دارد، هبه محقق نشده و دارایی اش به ملک خودش باقی است. و در صورت نزاع و اختلاف در مورد قبول و قبض از طرف بچه به محاکم شرعی مراجعه شود.