آیت‌الله منتظری

مسائل قرض

(سؤال 1955) آیا قرض دادن صد اسکناس هزار تومانی به این شرط که گیرنده پس از شش ماه صد و ده قطعه پس بدهد ربا محسوب می‎شود؟

جواب: اگر به عنوان قرض باشد قطعا ربا و حرام است؛ بلکه اگر به شکل بیع و فروش برای فرار از ربای قرضی باشد نیز خالی از اشکال نیست.

(سؤال 1956) شخصی ده هزار تومان از کسی طلب دارد که سررسید آن دو ماه دیگر است و فعلا نیاز به پول دارد و بدهکار ندارد یا نمی دهد؛ آیا جایز است مبلغ نه هزار تومان فعلا از کسی قرض کند و مدرک و چک ده هزار تومان طلب خود را به او بدهد و بگوید شما دو ماه دیگر این مبلغ را وصول کن و نه هزار تومان طلبت را بردار و هزار تومان آن را هم بابت حق الزحمه بردار؟

جواب: اشکال ندارد.

(سؤال 1957) اگر شخصی پولی را به کشاورز به عنوان قرض بدهد و با او شرط کند که در فلان فصل محصول خود را ده هزار تومان یا مقدار معین دیگری کمتر از قیمت روز به او بفروشد، آیا چنین قرض و معامله ای از نظر شرع صحیح است ؟

جواب: باطل است.

(سؤال 1958) افرادی هر کدام مبلغی را جهت تأسیس بانک یا مؤسسه قرض الحسنه روی هم می‎گذارند و برای عضویت در آن درجات گوناگونی تعیین می‎کنند - مثلا از درجه یک تا چهار و یا پنج - و به نسبت درجه عضویت مبلغ حق عضویت نیز بیشتر می‎شود و شرط می‎کنند هر کس درجه اش بیشتر باشد حق وام گرفتن بدون بهره بیشتری را از بانک دارا می‎باشد؛ آیا تأسیس چنین بانکی با خصوصیات ذکر شده شرعا صحیح می‎باشد؟