صفحه ۲۷۹

است مشتری حق فسخ معامله را دارد، ولی مطالبه وجه اضافی محل اشکال است.

3 - عقد روی زمین با متراژ معینی از قرار هر متر آن به مبلغ معینی واقع شده باشد؛ در این صورت با انکشاف خلاف، مشتری هم می‎تواند معامله را فسخ نماید و هم می‎تواند وجه اضافی را مطالبه نماید.

خیار تعذر تسلیم

(سؤال 1908) مبنای حضرتعالی در ضرورت خیار در فقه و به خصوص خیار تعذر تسلیم چیست ؟

جواب: مبنای خیار در خیارات مختلف است، هر چند یکی از ادله آنها حدیث "لا ضرر" است. و مبنای خیار تعذر تسلیم اخبار معتبره در بیع سلف است در صورتی که متاع پیش فروش شده در وقت مقرر نایاب شود. (وسائل الشیعة، باب 11 بیع سلف).

(سؤال 1909) آیا می‎توان با الغاء خصوصیت و تنقیح مناط، خیار تعذر تسلیم را به کلیه تعهدات نیز تسری داد؟ و به عبارتی از خیار تعذر تسلیم به خیار تعذر عمل به تعهد برسیم ؟

جواب: ملاک در مطلق موارد تعذر جاری است. (لا یکلف الله نفسا الاوسعها)سوره بقره (2): آیه 286. (خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانش مکلف نمی کند.)

(سؤال 1910) چنانچه تسلیم مبیع از سوی بایع متعذر شود، ولی از سوی مشتری یا شخص ثالث امکان تسلم باشد، آیا می‎توانند به قبض اقدام کنند یا خیر؟ اگر بلی، هزینه این تسلم یا قبض به عهده کیست ؟

جواب: با امکان تسلیم ولو به استمداد از خود مشتری یا شخص ثالث، تعذر صادق نیست و خیار ندارد. و در صورت امتناع بایع، حاکم شرع یا عدول مؤمنین او را مجبور به تسلیم ولو بالواسطه می‎کنند.

ناوبری کتاب