(سؤال 1888) آیا اساسا معاملاتی که تحت عنوان "قسطی" در جامعه ما رواج دارند از نظر شرعی صحیح است ؟ زیرا مبلغی را علاوه بر قیمت واقعی کالا از مشتری در طول مدت زمانی طولانی تر دریافت میکنند، آیا این پول اضافی حلال است ؟
جواب: اگر اقساط از نظر زمان و مبلغ مشخص و معین باشند مانعی ندارد. طبعا اشیاء فروخته شده به نسیه، گران تر فروخته میشوند.
(سؤال 1889) امروزه در بین مردم خرید و فروش کالا به صورت نقد و اقساط مرسوم گردیده به طوری که فروشنده اعلام میدارد قیمت نقد این کالا این مبلغ و قیمت اقساط آن هم فلان مبلغ است و مثلا دو یا سه درصد به قیمت کالا اضافه نموده و به صورت اقساط میفروشد، حال با توجه به مشخص بودن درصد اضافه شده به مبلغ کالا، آیا این نوع معامله صحیح است ؟
جواب: اگر بگوید مثلا نقد هزارتومان و نسیه پنج ماهه هزار و صد تومان، و نوع معامله خودشان را مشخص نکنند معامله باطل است؛ ولی اگر همان وقت مشخص کنند که مثلا نسیه باشد به یک هزار و صد تومان مانعی ندارد. بالاخره باید تردید برطرف شود و یک طرفه شود.
خرید و فروش سهام و اوراق بهادار
(سؤال 1890) خرید و فروش چک و سفته به کمتر یا بیشتر از مبلغ مندرج در آنها جایز است یا نه ؟ با توجه به این که اعتبار آنها در حد اعتبار پول نقد نیست و ممکن است برای دریافت وجه آن، کار به محاکم قضایی کشیده شود.
جواب: محل اشکال است. ولی "اسکنت" چک به این که به خود بدهکار با کسر مبلغی داده شود اشکال ندارد؛ و همچنین دادن چک به ثالثی و گرفتن پولی از او به عنوان قرض و توکیل او در نقد چک و برداشتن طلب خود و برداشتن زاید بر آن به عنوان حق الزحمه وصول مانعی ندارد.
(سؤال 1891) خرید و فروش چک برگشت شده به کمتر از مبلغ آن جایز است یا نه ؟
جواب: اشکال این فرض بیشتر از اشکال فرض سابق است.