نقص در فاعل - که اراده مطلقه حق است - نیست بلکه نقص در قابل است. "ابی الله ان یجری الامور الا باسبابها" و از مسیر اسباب و علل مادی خداوندی مؤثر است: "والله من ورائهم محیط"، و این امر لازمه ذات عالم ماده است.
2 - ادیان الهی همه در عرض یکدیگر نیستند، بلکه هر کدام متناسب با شرایط زمانی و مکانی و رشد انسانها نازل گردیده اند، و هر دین متأخری نسبت به دین متقدم - برحسب تکامل انسانها - کاملتر میباشد، مانند مراتب و درجات کلاسهای دانشگاهی.
با توجه به دو نکته فوق، وقوع تحریف در کتب ادیان گذشته معلول عجز یا ظلم خدا نیست بلکه معلول تصرفهای ناروای انسانهای ظالم یا جاهل و عجز پیروان آنها از حفظ کتابهای آسمانی خود میباشد؛ ولی پیروان دین مقدس اسلام در اثر سفارش رسول خدا(ص) و ائمه هدی (ع) و رشد پیروان آن، کتاب آسمانی خویش را از وقوع تحریف در آن حفظ نمودند، و پیروان ادیان دیگر با توجه به متأخر بودن و کاملتر بودن دین اسلام لازم است به اسلام بگروند؛ و تفصیل مسأله در نامه نمی گنجد.
(سؤال 1005) آیا اعتقاد به "قضا و قدر" یا "نصیب و قسمت" واجب است ؟
جواب: "قضا و قدر" به این معنا که مشیت پروردگار عالم تخلف پذیر نیست، از ضروریات میباشد؛ ولی باید توجه داشت افعالی که خداوند اختیار آنها را به مخلوق داده، مشیت و قضا و قدر به اختیاری بودن آنها تعلق گرفته است.
(سؤال 1006) اگر کسی منکر بعضی از معجزات انبیاء شود - مثل انکار معراج جسمانی پیامبر(ص) - آیا ضروری دین را منکر شده است ؟
جواب: همه معجزات انبیا(ع) از ضروریات دین نیست؛ بلکه بعضی از آنها از "ضروریات" است و بعضی دیگر "قطعی غیرضروری" و بعضی دیگر "غیرمقطوع" است. و نامه گنجایش تفصیل را ندارد.
(سؤال 1007) شخصی که قائل به توحید صفاتی و افعالی نیست آیا حکم مشرک را دارد؟
جواب: شکی در بطلان گفته این قائل نیست؛ ولی شرک دارای مراتب است، و قول به مشرک بودن او به بعضی از مراتب شرک صحیح است؛ ولی شرکی که موجب کفر باشد ثابت نیست.
.jpg)
