صفحه ۲۶۶

مدخله."تاریخ طبری، چاپ لیدن، 300/7. (هر کس حاکم ستمگری را دید که به حدود و حریمهای الهی تجاوز می‎کند، و پیمان خداوند را می‎شکند، و با خطمشی و سنت رسول خدا مخالفت کرده و با ظلم و عدوان بر بندگان خدا حکومت می‎کند، و با این حال نه با زبان و نه با عمل علیه آن حاکم ستمگر مخالفتی ننماید، بر خداوند حق است که در - قیامت - او را با همان حاکم در یک جا قرار دهد.)

و در کلمات قصار نهج البلاغة (374) در ضمن کلام مفصلی راجع به امر به معروف و نهی از منکر می‎فرماید: "و ما اعمال البر کلها و الجهاد فی سبیل الله عند الامر بالمعروف و النهی عن المنکر الا کنفثة فی بحر لجی، و ان الامر بالمعروف و النهی عن المنکر لا یقربان من اجل و لاینقصان من رزق، و افضل من ذلک کله کلمة عدل عند امام جائر." (تمام کارهای خوب و حتی جهاد در راه خداوند در مقایسه با امر به معروف و نهی از منکر مانند آب دهان است در مقایسه با یک دریای عمیق و مواج؛ همانا امر به معروف و نهی از منکر هیچ مرگی را نزدیک نمی کند، و هیچ رزقی را کم نمی سازد. و آنچه از امر به معروف و نهی از منکر و جهاد در راه خدا افضل و بالاتر است همانا سخن حق و عادلانه ای است که در برابر حاکم جائری گفته می‎شود.) با این که جهاد فریضه بسیار مهم و با مشقتی است، و دارای آثار و برکات نیک و بسیار زیاد می‎باشد، ولی چون جهاد امری موقت و مقطعی است - به علاوه یکی از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر می‎باشد - و ادامه کارهای نیک نیز وابسته به انجام امر به معروف و نهی از منکر است، لذا این فریضه را که امری دائمی و همیشگی است از همه آنها مهمتر شمرده اند، به گونه ای که نسبت آنها را در مقایسه با این فریضه الهی نسبت آب دهانی در برابر دریای عمیق به حساب آورده اند.

و بالاخره امر به معروف و نهی از منکر علاوه بر وجوب فردی و مقطعی در موارد جزئیه، نسبت به ساختار دینی و اخلاقی جامعه نیز واجب مؤکد است؛ و این امر میسر نیست مگر با تشکل و تحزب افراد مؤمن و آگاه و صالح و همبستگی آنان و تهیه مقدمات و وسایل لازمه، هماهنگ با شرایط زمان و مکان؛ و به حکم عقل تحصیل

ناوبری کتاب