آیت‌الله منتظری

جواب: خداوند در آیه 71 سوره توبه: (والمؤمنون والمؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر) فریضه امر به معروف و نهی از منکر را صریحا به عهده همه مؤمنین و مؤمنات قرار داده؛ و چون امر و نهی دیگران یک نحو دخالت در کار دیگران است، خداوند به عنوان مقدمه این فریضه الهی همه افراد را نسبت به یکدیگر ولی و صاحب اختیار قرار داده؛ البته ولایت مقول به تشکیک و دارای مراتب می‎باشد، یک مرتبه آن عمومی است ولی در شعاع انجام این فریضه الهی خواهد بود.

وجوب این فریضه وجوب تعبدی فردی فقط نیست، بلکه هدف بسط معروف در جامعه، و جلوگیری از هر منکر و عدوان و ظلمی است که ممکن است اتفاق افتد.

در خبر جابر از امام پنجم (ع) نقل شده: "ان الامر بالمعروف و النهی عن المنکر سبیل الانبیاء و منهاج الصالحین، فریضة عظیمة بها تقام الفرائض و تأمن المذاهب و تحل المکاسب و ترد المظالم و تعمرالارض و ینتصف من الاعداء و یستقیم الامر"وسائل الشیعة، ج 11، ص 395. (همانا امر به معروف و نهی از منکر راه پیامبران، و خط مشی صالحین، و فریضه بزرگی است که با آن واجبات الهی به پا داشته می‎شود، و راه ها امن می‎گردد، و تجارتها حلال می‎شود، و ظلمها از بین می‎رود، و کشور آباد می‎گردد، و دشمنان به مجازات می‎رسند، و کار حکومت آسان می‎شود.) و پرواضح است که مرتب شدن این همه آثار و برکات بر این واجب الهی میسر نیست مگر با تحصیل قدرت وسیع و نیروی مجهز و فعال؛ و در ضمن حدیث مفصل از پیامبراکرم (ص) نقل شده: "کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته."صحیح بخاری، 160/1، کتاب الجمعة . (همه شما همچون چوپانید و همه شما مسئول رعیت و ملت خود می‎باشید).

پس افراد جامعه حق ندارند نسبت به آنچه در جامعه می‎گذرد بی تفاوت باشند؛ و حتی در برابر قدرتمندان نیز سکوت جامعه روانیست. حضرت سیدالشهداء(ع) - در مسیر کربلا برای تبیین جهت قیام خود - از رسول خدا(ص) نقل فرمودند: "من رأی سلطانا جائرا مستحلا لحرم الله ناکثا لعهد الله مخالفا لسنة رسول الله (ص) یعمل فی عبادالله بالاثم والعدوان فلم یغیر علیه بفعل و لا قول کان حقا علی الله أن یدخله