صفحه ۲۵۸

(سؤال 1872) آیا می‎شود احتمال داد که بسیاری از روایات مربوط به مقتضیات زمان پیامبر(ص) و ائمه (ع) بوده، و اگر اکنون آن بزرگواران حضور داشتند روایات به طور دیگری صادر می‎شد؟ و به نظر شما آیا مسائل حکومتی و غیر حکومتی با هم مخلوط نشده است، و بسیاری از مسائل حکومتی موقت در باب های گوناگون، ثابت و دائمی پنداشته نشده است ؟

جواب: در این که دین مقدس اسلام خاتم ادیان الهی است، و برای همه زمانها و مکانها می‎باشد شکی نیست؛ و نیز در این که مقتضیات زمان و مکان در بعضی احکام مؤثر است و با تغییر آنها موضوع بعضی احکام تغییر یافته و تبدیل به موضوع دیگری می‎شود نیز تردیدی وجود ندارد؛ همچنین مسلم است که بعضی احکام از قبیل "حکم حکومتی" و به اصطلاح "حکم موسمی" می‎باشد. و لکن تشخیص موارد فوق کار آسانی نیست، و تشخیص آنها با مجتهدین و فقهای زمان شناس می‎باشد.

(سؤال 1873) حرمت قمه زنی آیا از قبیل حکم حکومتی حاکم است، یا از قبیل فتوی می‎باشد؟

جواب: ظاهرا از قبیل هیچ کدام نیست، بلکه یک نوع ارشاد می‎باشد که اگر برای بدن ضرر داشته یا موجب وهن اسلام و مذهب و عزاداری حضرت امام حسین (ع) باشد جایز نیست؛ وگرنه اشکالی ندارد.

(سؤال 1874) جنابعالی از بنیان گذاران ولایت فقیه بودید، چگونه یک فقیه به صرف فقاهت و بدون داشتن معجزه جانشین خدا روی زمین می‎گردد و در مال و سرنوشت مردم أولی به تصرف می‎شود؟ مگر عقل هر کس پیامبری برای او نیست ؟

چگونه ولایت مطلقه فقیه مشخص می‎شود؟ آیا از مقوله کشف کردن است که بعضی می‎گویند؟ مگر می‎شود یک نفر را کشف کرد؟ و از کجا صحت این کشف و صدق کشف کنندگان مشخص می‎شود؟

جواب: اجمالا حکومت برای بشر امری ضروری است، و مردم باید حاکم را انتخاب نمایند و او باید در برابر مردم مسئول و پاسخگو باشد و حق ندارد از قوانین و مقرراتی که در بیعت مردم با او متعهد شده است تخلف نماید. منتهی الامر مردم در

ناوبری کتاب