صفحه ۲۵۶

رهنمود دارد. آنچه من با آن مخالفت دارم و پیوسته تذکر می‎دهم کج فهمی و سوءاستفاده از دین است. و تفصیل در نامه نمی گنجد.

(سؤال 1867) به نظر حضرتعالی چگونه می‎توان حقوق اقلیت های دینی را در ظل یک حکومت اسلامی تضمین نمود؟ چرا در بعضی موارد آنان زندانی شده و یا حقوقشان قطع می‎شود؟

جواب: اگر اقلیت های دینی از پست و موقعیت اجتماعی خویش سوءاستفاده نکنند و به شرایط ذمه و تعهدات قانونی عمل نمایند حقوق آنان به عنوان انسان شهروند باید رعایت شود، و بازداشت و یا قطع حقوق آنان بر خلاف عدالت است. و عمل بعضی افراد غیرمتعهد معیار حق و عدالت و حکومت اسلامی نیست.

(سؤال 1868) آیا نباید دید حکومت اسلامی نسبت به تمام افراد اعم از مسلمان، ادیان الهی، بی دینها و حتی بهایی ها (به شرط عدم محارب بودن) یکسان باشد؟ آیا ما حق داریم به عنوان حکومت اسلامی به یک گروه محرومیت اجتماعی بدهیم ؟ آیا انسان ارجحیت دارد یا دین ؟

جواب: هر چند به اعتقاد ما اسلام دین حق است و آن خاتم ادیان الهی می‎باشد و وجدان هر انسان او را ملزم می‎نماید که در امر دین تحقیق نماید و نسبت به آن بی تفاوت نباشد، ولی نه دین و نه حاکمیت دینی امر تحمیلی نیست و هیچگاه با زور و تحمیل اعتقاد حاصل نمی شود؛ (لا اکراه فی الدین)سوره بقره (2): آیه 256.، و همه مردم مادامی که حقوق اجتماعی یکدیگر را محترم بشمارند آزادند و از حقوق اجتماعی بهره مند می‎شوند. حاکمیت دینی نیز هنگامی ثابت و برقرار می‎گردد که اکثریت جامعه پذیرای آن باشند. حتی حکومت ظاهری رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین (ع) نیز با بیعت و حضور مردم در صحنه محقق شد. ضمنا حق و حقیقت از هر کس و هر چیز برتر و ارجح است، زیرا چه بسا انسان خود را فدای حق و حقیقت می‎کند.

ناوبری کتاب