(سؤال 1387) کسی که از وطن خود اعراض کرده و نمازش را شکسته میخواند آیا بعدا میتواند از تصمیم خود منصرف شود و دوباره نمازش را تمام بخواند، گرچه منزل و شغلی در آنجا نداشته باشد؟
جواب: بعد از تحقق اعراض، حکم سایر شهرستانها را دارد؛ یعنی تا زمانی که به قصد ادامه زندگی در آنجا سکونت نکند، حکم وطن را نخواهد داشت.
(سؤال 1388) اینجانب متولد قم هستم و در قم بزرگ شده ام و در همین جا ازدواج کرده ام و قم را وطن خود قرار داده ام؛ ولی شوهرم قم را وطن قرار نداده و میگوید در آینده به شهر دیگری خواهیم رفت، در حالی که معلوم نیست ما از قم برویم و شوهرم در اینجا مشغول تحصیل است و سر کار میرود و مشغول ساختن خانه نیز میباشد. از سویی قبل از ازدواج، من تابع پدرم بودم و در روستایی که محل تولد او بود - و در سال دو سه ماه به آنجا میرفتیم - نمازم را به تبع ایشان تمام میخواندم؛ ولی بعد از ازدواج به من گفته میشود باید تابع شوهرت باشی، و شوهرم بجز قم در دوجا نمازش را تمام میخواند؛ یکی در روستایی که محل تولدش بوده و دیگر در شهری که در آنجا بزرگ شده است. به این ترتیب من باید طبق این گفته به تبع شوهرم در سه مکان نمازم را تمام بخوانم. آیا حضرتعالی چنین مطلبی را تأیید میفرمایید و من میتوانم سه وطن داشته باشم ؟
جواب: وطن جایی است که انسان در آن زندگی میکند و اقامتگاه سالیانه او محسوب است که در زمان واحد بیش از دو محل تحقق آن کم است؛ و اگر در سال مقداری را در شهری و مقداری را در شهر دیگر زندگی میکند مرد باشد یا زن دو وطن دارد؛ و این که متولد کجاست یا سابقا وطنش کجا بوده ملاک نیست. ملاک اقامتگاه سالیانه فعلی است. و نسبت به محل تولد هم اگر مقداری از سال مثلا تعطیلات را در آنجا زندگی نمی کند فایده ندارد و عملا اعراض شده و نیت و قصد هم دخالت ندارد. و میزان در تابعیت زن و فرزند و یا خادم برای شوهر و پدر و مخدوم خود تابعیت فعلی و عملی است در ماندن و زندگی کردن در هر کجا. بنابراین ممکن است شوهر دووطنه باشد ولی زن تابع نباشد و ممکن است هم تابع باشد به این معنا که در هر دو جا به همراهی شوهر مدتی از سال را در آنجا زندگی کند. و در
.jpg)
