صفحه ۱۳۵

(سؤال 1345) کسی که چند سال روزه قرضی دارد، آیا باید کفاره بدهد؟ و کفاره آن چه مقدار است ؟ و آیا می‎تواند آن را به یک نفر بدهد؟ با توجه به این که فرد مورد نظر از روی ناآگاهی روزه نگرفته، آیا کفاره جمع باید بدهد؟

جواب: اگر در جهل به مسأله مقصر نباشد کفاره واجب نیست و تنها قضا واجب است؛ و برای هر روزه یک مد طعام به جهت تأخیر در قضا واجب است. و این کفاره ها را می‎تواند به یک نفر بدهد. ولی کفاره عمد را که اطعام شصت مسکین است باید به شصت نفر بدهد.

راه ثابت شدن اول ماه

(سؤال 1346) همان گونه که استحضار دارید در رابطه با استهلال ماه مبارک رمضان و شوال و اعلام روز اول ماه مبارک رمضان یا عید سعید فطر، هر ساله با مشکلاتی روبرو هستیم؛ که این اشکال و اختلاف میان مراجع، امسال نمود بیشتری یافته بود.

نکته ای که در این خصوص به ذهن می‎رسد این است که اگر مبنای تقلید از فقهای عظام در مسائل شرعیه، سیره و بنای عقلا در رجوع جاهل به عالم هر رشته و فن است - چنان که حضرتعالی نیز این مبنا را در کتاب "دراسات فی ولایة الفقیه" پذیرفته اید - پس چگونه می‎توان فقها و مراجع عظام را در امر استهلال ماه، محل رجوع دانست؛ در حالی که نوعا هیچ یک از این بزرگواران متخصص و کارشناس در این امر نمی باشند. آیا نظر فقیه از حیث فقیه بودن - و نه از حیث حاکم شرع واجد شرایط بودن - برای مقلدان او حجت شرعی است ؟

جواب: هلال و امثال آن از موضوعات خارجیه است و تشخیص موضوعات به فقیه بما هو فقیه که شأن او استنباط احکام از ادله آنها است ارتباط ندارد، بلکه به علم و اطمینان شخص مکلف یا شهادت دو مرد عادل به رؤیت یا قول اهل خبره که اطمینان آور باشد ثابت می‎شود.

ولی اگر حاکم شرع جامع الشرائط حکم به ثبوت هلال نماید بر دیگران لازم است ترتیب اثر دهند مگر اینکه بطلان مستندات او ثابت گردد.

ناوبری کتاب