آیت‌الله منتظری

(سؤال 1247) آیا حضرت علی (ع) به صورت سنی ها نماز می‎خواندند یا شیعه ؟ اگر به صورت شیعه نماز می‎خواندند و مردم هم مخالفت نمی کردند امروز همه مسلمانها به یک شکل نماز می‎خواندند؛ هر چند من فکر نمی کنم که حضرت علی (ع) به صورت خلیفه دوم نماز می‎خواندند. به هر حال وقتی در این گونه مسائل ذکر خاصی در قرآن نیامده پس معلوم می‎شود چندان دارای اهمیت نبوده که به صورت سنی باشد یا شیعه؛ و منظور اصل و روح کلی نماز بوده که همه مسلمین مشترک هستند. و مشابه همین مطلب را می‎توان در خصوص نوع و شکل پوشش زن و مرد در جوامع مختلف گفت.

جواب: کیفیت و صورت نماز همچون اصل نماز و سایر عبادات باید از قرآن و سنت به دست آید. قرآن کریم از تفصیل صورت نماز ساکت است و ناچار باید به سنت پیامبر(ص) و ائمه معصومین (ع) مراجعه نماییم.

و اخبار معتبره مأثوره کیفیت نماز و سایر عبادات را مشخص نموده است. و از رسول خدا(ص) نقل شده: "صلوا کما رأیتمونی اصلی" (نماز را همان گونه که من می‎خوانم بخوانید). و نماز رسول خدا به طور قطع مطابق نماز اهل سنت نبوده؛ و اگر چنین بود عترت پیامبر(ص) که نزدیک ترین افراد به آن حضرت بودند آن را نقل می‎کردند. شکل کنونی نماز که بین اهل سنت رایج است برحسب تواریخ منقوله از زمان خلیفه دوم و با اجتهاد شخصی او شروع شده است، و هیچ دلیلی از کتاب خدا و سنت بر حجیت نظر و اجتهاد خلیفه دوم وجود ندارد. و برحسب حدیث "ثقلین" تا روز قیامت پس از کتاب خدا، سنت عترت پیامبر باید الگوی مسلمانان باشد. تفصیل مطلب در این مختصر نمی گنجد.

ضمنا باید توجه داشت که مسأله شیوه به جاآوردن نماز با مسأله نوع و شکل پوشش زن تفاوت می‎کند. زیرا شیوه و نحوه نماز تعبدی و مورد تأکید شارع می‎باشد؛ ولی در حجاب، نوع و شکل آن تعبدی نیست و فقط اصل آن مورد نظر شارع می‎باشد.