آیت‌الله منتظری

(سؤال 1210) اذان در زمان پیامبر(ص) چگونه بوده ؟ و چرا گفتن جمله "الصلوة خیر من النوم" در اذان جایز نیست ؟

جواب: اذان در زمان پیامبر(ص) برحسب اخبار وارده از اهل بیت آن حضرت همان گونه بوده است که ما شیعیان انجام می‎دهیم؛ منتها شهادت به ولایت امیرالمؤمنین (ع) جزو اذان نیست. و جمله "الصلوة خیر من النوم" در نماز صبح از بدعتهای خلیفه دوم است.

(سؤال 1211) اگر مرجع یا مجتهدی "أشهد أن علیا ولی الله" را طبق روایتی از بحارالانوار جزو اذان و اقامه بداند، آیا بدعت قائل شده است ؟

جواب: بدعت یعنی حکم کردن و یا فتوادادن برخلاف اسلام؛ و هر مجتهدی آنچه را از ادله شرعیه استنباط می‎کند به نظرش مطابق با اسلام می‎باشد.

تکبیرة الاحرام

(سؤال 1212) اگر بعد از گفتن تکبیرة الاحرام بلافاصله در صحت آن شک کند باید بنا را بر عدم صحت گذارد؛ و لکن در عروة الوثقی، مسأله 16 تکبیرة الاحرام آمده: "احوط آن است که تکبیرة الاحرام را با به عمل آوردن یکی از منافیات باطل نماید و دوباره آن را از سربگیرد." حضرتعالی در حاشیه خود بر عروة فرموده اید: "این احتیاط ترک نشود. و احتیاط بیشتر آن است که نماز را تمام و سپس اعاده نماید." سؤال این است که:

1 - اگر تکبیر مورد شک واقعا صحیح باشد عمل منافی و ابطال آن جایز نیست.

2 - با این فرض آیا ممکن است بدون عمل منافی، به قصد مافی الذمة تکبیر دیگری بگوید که اگر تکبیر اول درست بوده تکبیر دوم ذکر مستحبی باشد؛ و اگر باطل بوده، تکبیر دوم تکبیرة الاحرام باشد؟

جواب:1 - در صورت شک در صحت تکبیرة الاحرام، حقیقت نماز منعقد نشده است تا قطع آن و ابطال تکبیرة الاحرام حرام باشد، زیرا ادله حرمت قطع و ابطال نماز شامل موردی که در تحقق موضوع یعنی نماز شک وجود دارد نمی شود.

2 - در نیت تکبیرة الاحرام باید جزم باشد، زیرا "احرام" از مقوله انشائیات است و در انشائیات تردد امکان ندارد.